Τα χίλια φθινόπωρα του Γιάκομπ ντε Ζουτ

Ο Μίτσελ είναι ένας γραφιάς από τους λίγους. Η πλοκή τοποθετείται στα 1799, στο τεχνητό νησί Ντετζίμα στον όρμο του Ναγκασάκι, το μοναδικό μέρος στο οποίο οι Ιάπωνες την εποχή του Έντο – της πλήρους απομόνωσης δηλαδή- άφηναν να γίνει εμπόριο με τους Ολλανδούς. Στο νησί φτάνει ο Γιάκομπ ντε Ζουτ, ένας κοκκινοτρίχης, λιανός άντρας που στην αρχή τουλάχιστον προσπαθεί μαζί με τον διοικητή Βόρστενμπος να καθαρίσουν την Ντετζίμα από την διαφθορά. Ο ντε Ζουτ, που φανερά δεν ταιριάζει με τους υπόλοιπους σκληροτράχηλους ναυτικούς- εμπόρους, είναι εκεί γιατί ήθελε να παντρευτεί μια κοπέλα κι ο πατέρας της τον πρόσταξε να φύγει για πέντε χρόνια στην Ντετζίμα για να κάνει λεφτά. Στο νησί θα κάνει φιλίες με έναν νεαρό διερμηνέα, τον Ογκάβα Ουζεαμόν και με τον φημισμένο γιατρό Μαρίνους. Με τους υπόλοιπους θα νιώθει πάντα ξένος. Θα ερωτευτεί μια νεαρή μαθητευόμενη του Μαρίνους, την Ορίτο Αϊμπαγκάβα, την μοναδική Γιαπωνέζα που δικαιούται να είναι στην Ντετζίμα χωρίς να είναι υπηρέτρια ή πουτάνα.  Το μυθιστόρημα θα συνεχιστεί με την ιστορία των Ολλανδών, την ιστορία της Ορίτο και του Ογκάβα, στο τέλος θα μπλέξουν κι οι Άγγλοι. Για κάποια χρόνια η Ντετζίμα θα μείνει ξεχασμένη από θεό και ανθρώπους, το μόνο μέρος που θα είναι Ολλανδικό χωρίς να είναι υπό κατοχή. Ο συγγραφέας επιλέγει επίτηδες αυτή την εποχή μεταίχμιο για να στήσει τις ιστορίες του. Φτιάχνει ένα σύμπαν βασιζόμενος στα ιστορικά γεγονότα, χωρίς να μένει πάντα πιστός σε αυτά, γράφει σε μια γλώσσα δικής τους επινόησης, που μοιάζε αλλά δεν είναι αυτό που μιλούσαν τότε. Ο Μίτσελ που είναι παντρεμένος με Γιαπωνέζα και έχει ζήσει στην Ιαπωνία μαγεύτηκε από την ιστορία της Ντετζίμα και την χρησιμοποίησε ως όχημα για να μιλήσει για αυτό που ένιωθε ο ίδιος εκεί. Πάντα ξένος, ενθουσιασμένος από την χώρα, χωρίς ποτέ να ανήκει. Οι ήρωες του είναι εγκλωβισμένοι στα γλωσσικά τους όρια – οι Ολλανδοί απαγορεύεται να μάθουν Ιαπωνικά, οι Ιάπωνες διερμηνείς αναγκάζονται να το κάνουν εμπειρικά, χωρίς βιβλία και βοήθεια. Τα θέματα του ατελείωτα, η μάχη του καλού με το κακό πρωτίστως,  η μάχη της επιστήμης με τη θρησκεία, η θέση της γυναίκας στην Ιαπωνία, η αίσθηση του ανήκειν, ο μυστικισμός, η φιλία, ο έρωτας. Το μυθιστόρημα είναι σαγηνευτικό,  σε παρασέρνει στους ρυθμούς του, στις ιστορίες της Ανατολής, του ναυτικού, σε χώνει σε κανιβαλιστικά δόγματα, σε μάχες. Δεν μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου. Με λίγα λόγια μιλάμε για μυθιστόρημα ρουφηχτό, ιστορία μεγάλη, ιστορίες μέσα σε υποϊστορίες,  ένα ολόκληρο σύμπαν που ανοίγεται μπροστά σου και πρέπει να το ανακαλύψεις. Ο Μίτσελ έγραψε το δικό του Σογκούν. Μας μεταφέρει στην άγνωστη για τον τότε κόσμο Ιαπωνία και πλέκει με μαεστρία μια ιστορία ζωής, όπως μόνον αυτός ξέρει. Ένα καθηλωτικό ταξίδι, μία περιπέτεια που δεν θέλεις να τελειώσει.

Είναι το πρώτο βιβλίου του που διαβάζω και μάλλον δεν ήταν η κατάλληλη επιλογή. Περιελάβανε πολλές ιστορίες αλλά έλειπε η συνοχή και η οικονομία στην ανάπτυξη. Έχει πολλά ενδιαφέροντα σημεία να σταθεί κανείς ωστόσο το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει αδιάφορο. Μέσα στις τόσες σελίδες, η κούραση και η μείωση του ενδιαφέροντος για την ιστορία μέτρησαν αρνητικά, καθώς ούτε η παράθεση των ιστορικών γνώσεων του συγγραφέα ούτε η συγγραφική τεχνική αυτή καθεαυτή δεν καταφέρνουν να αλλάξουν τις εντυπώσεις προς το θετικό. Είναι ένα βιβλίο που δεν θα το πρότεινα εύκολα σε κάποιον με περιορισμένο χρόνο ή με διάσπαση προσοχής.

Ένα πανέμορφο ταξίδι στην Ιαπωνία του τέλους του 18ου αι.