Η ανωμαλία

Η Ανωμαλία, Ερβέ Λε Τελιέ Μετάφραση : Αχιλλέας Κυριακίδης Εκδόσεις Opera Ένα αεροπλάνο, μια συνηθισμένη πτήση, 243 επιβάτες, ένας σωρειτομελανίας, 6 λεπτά αναταράξεων και χαλαζόπτωσης, ο ανέφελος ουρανός, ο ήλιος που τρυπώνει μαζί με την ηρεμία στην άτρακτο. Η επικοινωνία με τον πύργο ελέγχου αποκαθίσταται, διευκρινίσεις ζητούνται επιμόνως και κατ' επανάληψη, το Boing 787 της πτήσης Παρίσι - Νέα Υόρκη θα οδηγηθεί σε άλλο χώρο προσγείωσης. Συναγερμός θα σημάνει στα ανώτερα κυβερνητικά κλιμάκια, επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων και θρησκευτικοί ηγέτες θα κληθούν να καταθέσουν τις θέσεις τους ώστε να αντιμετωπιστεί ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο. Ο Ερβέ Λε Τελιέ, μέλος του OuLiPo από το 1992, μας χαρίζει ένα αντιπροσωπευτικό μυθιστόρημα δυνητικής λογοτεχνίας. Το βιβλίο αποτελείται από τρία μέρη. Η πλοκή ακολουθεί τη μορφή ντόμινο. Στο πρώτο μέρος, σε ξεχωριστές ενότητες, μας παρουσιάζει κάποια από τα κεντρικά πρόσωπα του αφηγήματος. Μια ομάδα διαφορετικών ανθρώπων, μέσα από τις ζωές και τις προσωπικότητες των οποίων δημιουργεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα της σύγχρονης κοινωνίας. Χαρτογραφεί και καταγράφει λειτουργίες της ανθρώπινης συνειδητότητας, συμπεριφορικές και συναισθηματικές αποκλίσεις, στερεοτυπικές αντιλήψεις, συμπληρωματικές και αντιφατικές διαφορετικότητες σε μια πολυπολιτισμική και εν δυνάμει διαπολιτισμική κοινωνία. Το δεύτερο μέρος είναι η αρχή όσων θα ακολουθήσουν, η στιγμή του glitch (Ανωμαλία), του απρόσμενου, του ασύμβατου, η στιγμή που νόμοι της κλασικής φυσικής καταλύονται, φιλοσοφικές θέσεις και μεταφυσικές αναζητήσεις ανατρέπονται. Ειδικοί πράκτορες από FBI, CIA, πρωτόκολλα ασφαλείας, ιατρικό προσωπικό, διπλωμάτες, πολιτικοί, στρατιωτικοί, ψυχολόγοι, κυβερνήσεις, επιστήμη και Θεολογία συμπλέκονται, ομάδες και ιδέες δομούνται και αποδομούνται, μια μυθιστορία εξελίσσεται στηλιτεύοντας θεσμούς, τάσεις και επιλογές. Ακολουθεί το τρίτο μέρος όπου βαδίζουμε προς την αντιμετώπιση και αποκατάσταση των ανατροπών. Αποφάσεις λαμβάνονται σε προσωπικό, εθνικό, διεθνές επίπεδο. Η ζωή, ή αυτό που αντιλαμβάνομαστε ως ζωή, συνεχίζεται με νέα δεδομένα και τα υπαρξιακά, φιλοσοφικά θέματα παραμένουν ενεπίλυτα. Σχόλιο 1 Με άκρως εντυπωσιακή τεχνική ο συγγραφέας καταφέρνει να συνθέσει ένα αριστούργημα. Επιστημονικές εξελίξεις και προβληματισμοί που προκύπτουν δίνονται με έναν μοναδικό τρόπο αφήγησης, δομής και στοχευμένα επιλεγμένης διακειμενικότητας. Αναφορές σε αποσπάσματα κειμένων όπως το Ταλμούδ, Τορά, Καινή διαθήκη, Κοράνι, ο Εκκλησιαστής, ή αποφθέγματα των Καμύ, Σαίξπηρ, Μαλαρμέ, Νίτσε λειτουργούν επικουρικά και σημειολογικά. "Μα και Μονταίγος τι θα πει; Δεν είναι ούτε χέρι, ούτε και πόδι, ή μπράτσο, ή... πρόσωπο, ή όποιο άλλο μέρος του ανθρώπινου κορμιού. Άλλαξε τ' όνομά σου. Όμως τι κρύβει ένα όνομα; Αυτό που λέμε ρόδο, το ίδιο θα μοσχοβολάει κι αλλιώς άμα το πούμε. Λοιπόν, και ο Ρωμαίος αν δεν λεγόταν Ρωμαίος, το ίδιο θα κρατούσε αυτές τις ακριβές, τις τέλειες χάρες... " Σαίξπηρ Σχόλιο 2 Πλήθος αναγνωσμάτων, ταινιών και τηλεοπτικών σειρών μας έχουν εισάγει στον κόσμο της δυστοπίας, της εικονικής πραγματικότητας, των ομοιωμάτων και της προσομοίωσης. Ενδεικτικά αναφέρω : Το ηλεκτρικό πρόβατο (Blade Runner στην μεγάλη οθόνη), Johny Mnemonic, Altered carbon, Matrix. Και θα συνεχίσω με το Matrix και την σκηνή όπου εμφανίζεται ο Νιο κρατώντας ένα βιβλίο, το Simularca and simulation, μια έμμεση αναφορά στην επιρροή των δημιουργών από το έργο του Jean Baudrillard. Χαρακτηριστική και η φράση που είπε απευθυνόμενος στον Νιο ο Μορφέας: "Welcome to the desert of reality". Ο Μποντριγιάρ, εκπρόσωπος της μεταστρουκτουραλιστικής θεωρίας, στο φιλοσοφικό αυτό κείμενό του μίλησε για την εικονική πραγματικότητα και έναν κόσμο προσομοίωσης που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε παράγοντας ομοιώματα, σύμβολα, εικόνες, εξομοιώνοντας το διαφορετικό, βιώνοντας μια ψευδαίσθηση, μια εικόνα της εικόνας, όπου το ομοίωμα προηγείται του πρωτοτύπου σε έναν κόσμο αδιάλειπτης επανάληψης της προσομοίωσης. Ο Λε Τελιέ βάσει σύγχρονων επιστημονικών επιτευγμάτων στην προσομοίωση περιβαλλοντικών συνθηκών και την παραγωγή οργάνων με βιοεκτύπωση συνθέτει μια δυστοπία που φαντάζει τρομακτική και πολύ κοντινή, επαναφέροντας το Πλατωνικό ερώτημα «τί ποτε βούλεσθαι σημαίνειν όποταν όν φθέγγησθε» («τι εννοούμε όταν λέμε ον)». "Το ομοίωμα δεν είναι ποτέ αυτό που κρύβει την αλήθεια - είναι η αλήθεια που κρύβει το γεγονός ότι δεν υπάρχει. Το ομοίωμα είναι αληθινό." Εκκλησιαστής

Τι να πει κανείς για αυτό το βιβλίο που να μην έχει ειπωθεί ήδη! Ξεχωριστό, ευφυές, ιντριγκαδόρικο, παιχνιδιάρικο, ανατρεπτικό, δημιουργικό, φιλοσοφημένο, μοναδικό και πολλά, πολλά ακόμη! Ένα θρασίμι που σου καίει τα εγκεφαλικά κύτταρα!Φανταστικό! Το λάτρεψα! Καταρχάς θέλω να μιλήσω για τη απίστευτη μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη, που όχι μόνο σεβάστηκε το αρχικό κείμενο αλλά το υποστήριξε και το ανέδειξε με μοναδικό τρόπο! Και σημειώστε ότι δεν πρόκειται για ένα απλό κείμενο, όσο ευκολοδιάβαστο κι αν είναι. Ο Γάλλος συγγραφέας και διακεκριμένος γλωσσολόγος Hervé Le Tellier, έχει καταφέρει κάτι που με την πρώτη ματιά φαίνεται σχεδόν ακατόρθωτο. Να συνδυάσει ευθαρσώς την φιλοσοφία, με τη θεολογία, την τεχνολογία, τα μαθηματικά και το παράδοξο. Και τι να σας πω… το αποτέλεσμα απλά «τινάζει τη μπάνκα στον αέρα»! Παραδοξότητα κι αληθοφάνεια, πολυμάθεια και άγνοια, σιγουριά κι αμφιβολία, κίνδυνος και σωτηρία και άλλα πολλά πρωταγωνιστούν σε αυτό το ανατρεπτικό μυθιστόρημα. Η πλοκή επιταχύνεται από τα μέσα του βιβλίου και μετά. Φέρνει τον αναγνώστη σε κατάσταση «κινούμενης άμμου»! Κάθε αράδα που διαβάζεις σε τραβάει όλο και πιο κάτω στα σκοτεινά της βάθη. Με την ανωμαλία ο Le Tellier παίζει άσχημα με το μυαλό μας κι εμείς γουστάρουμε! Με ενθουσίασε ακόμη κι ο τρόπος που χωρίστηκαν τα κεφάλαια του βιβλίου. Στο πρώτο μισό γνωρίσαμε τους χαρακτήρες και στο δεύτερο μέρος έγινε η ανάλυση του προβλήματος και των συνεπειών του. Ήταν σα να παρακολουθείς ταινία όπου αρχικά γίνεται σε hightlights η γνωριμία με τους ήρωες και στη συνέχεια στήνεται η πλοκή που θα τους φέρει όλους μαζί αντιμέτωπους με το βασικό θέμα της ιστορίας. Ήταν απολαυστικότατο. Ωστόσο, παρ’ όλ’ αυτά τα τόσα χαρακτηριστικά που εμένα προσωπικά με ενθουσίασαν, αναγνωρίζω ότι έχει κι ένα το οποίο το οποίο θα κάνει τον αναγνώστη του είτε να το λατρέψει, είτε να στραβομουτσουνιάσει με το βλέμμα γεμάτο αμφιβολίες. Το βιβλίο αυτό είναι ιδιαίτερο. Είναι παράξενο! Ακόμα όμως κι αν ανήκετε στην ομάδα εκείνη των αναγνωστών που τα «παράξενα» δεν είναι το φόρτε τους, εγώ σας παροτρύνω να το διαβάσετε, εν είδει λογοτεχνικής σπουδής. Πραγματικά είναι είδος προς μελέτη. Ετοιμαστείτε για ένα συναρπαστικό ταξίδι στο άγνωστο. Το ταξίδι θα περιλαμβάνει πολλές αναταράξεις κι ίσως μια κάθετη πτώση στο κενό. Γι’ αυτό προσδεθείτε κι… ετοιμαστείτε…

Μπορεί ο τίτλος να πηγαόνει το μυαλό του Έλληνα αναγνώστη σε άλλα μονοπάτια, αλλά το βιβλίο ξεχωρίζει για την άλλου τύπου ανωμαλία στον κώδικα ροής του χρόνου. Μια εξαιρετική ιδέα αποτυπωμένη στο χαρτί, αναπάντεχη εξέλιξη ιστοριών, ενδιαφέροντες χαρακτήρες και πρόσωπα. Τι θα γινόταν αν είχαμε μια δεύτερη ευκαιρία «αλλιώς» αποτυπωμένη από ότι έχουμε δει σε βιβλία ή ταινίες.

Ένα μυθιστόρημα βαριά λογοτεχνικό με κεντρικό θέμα τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο, με τρόπο ιδιαίτερα εθιστικό και παράδοξα σαγηνευτικό. Μεταμοντερνισμός σε γερές δόσεις, παρέα όμως με μια πολύ στέρεη αφήγηση.

Ευφυέστατο!!!!! Απίστευτο βιβλίο, μοναδική γραφή, υπέροχη γεύση ακριβής και πολύτιμης λογοτεχνίας. (Ίσως κάπως δύσκολο στην ανάγνωση και την κατανόηση, όμως αποζημιώνει τον αναγνώστη στο έπακρο)