Το χρυσό σημειωματάριο

Το Χρυσό Σημειωματάριο είναι ένα μυθιστόρημα χιλίων σελίδων: φιλόδοξο, πολυδιάστατο, πρωτοποριακό. Η αυστηρή δομή του, που κρύβει μέσα της το εσωτερικό χάος και τους λαβυρίνθους της σκέψης και των αισθημάτων της ηρωίδας του, χωρίζει το μυθιστόρημα σε δύο μεγάλα μέρη: Πέντε μέρη παραδοσιακής αφήγησης με πολλούς και ιδιαίτερα καλογραμμένους διαλόγους. Τα μέρη αυτά, που τιτλοφορούνται «Ελεύθερες γυναίκες», θα μπορούσαν να είναι ένα μικρό μυθιστόρημα από μόνα τους (ή ένα μεγάλο θεατρικό έργο), γεμάτο πυκνούς διαλόγους και έξυπνες ατάκες, με πέντε ολοκληρωμένους και διακριτούς χαρακτήρες: Την Άννα, την κεντρική ηρωίδα, συγγραφέα ενός μυθιστορήματος και μητέρα της μικρής Τζάνετ· τη φίλη της Άννας, τη Μόλι, Εβραία και αριστερή και χωρισμένη όπως κι η Άννα· τον σύζυγο της Μόλι, τον μεγιστάνα Ρίτσαρντ, με τον οποίο έχει ένα παιδί, τον εικοσάχρονο Τόμι που πάσχει από έλλειψη ενδιαφέροντος για τη ζωή, έχοντας πέσει ανάμεσα στη ρωγμή που έχει ανοίξει τόσο ο χωρισμός όσο και οι τεράστιες ιδεολογικές και φιλοσοφικές διαφορές των γονιών του. Ο Τόμι είναι ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων και καλογραμμένος χαρακτήρας, όπως άλλωστε και η αλκοολική Μάριον, η δεύτερη σύζυγος του Ρίτσαρντ και μητέρα τριών παιδιών. Η σχέση του Τόμι με τη Μάριον είναι ένα από τα πολλά αναπάντεχα γυρίσματα σε αυτό το γαϊτανάκι σχέσεων, που περιλαμβάνει σε περίοπτη θέση τη λεγόμενη Μανούλα, την κοινή ψυχαναλύτρια της Άννας και της Μόλι, που είναι οιονεί παρούσα στις κουβέντες τους και αναφέρεται συχνά σε αυτές. Το υπόλοιπο βιβλίο απαρτίζεται από τα τέσσερα Σημειωματάρια, διαφορετικού χρώματος το καθένα, όπου συγκεντρώνονται οι σκόρπιες σκέψεις και εξιστορήσεις της Άννας για μια σειρά από θέματα: από τον γάμο έως την πολιτική και τη γραφή, έως την καθημερινότητα. Το πέμπτο Σημειωματάριο, το «Χρυσό Σημειωματάριο», εμφανίζεται λίγο πριν από το τέλος, και με κάποιον τρόπο, μέσα από ονειρικές καταστάσεις και οριακά μυστικιστικές εμπειρίες, συνενώνει και συνέχει τρόπον τινά όλα τα άλλα. Το βιβλίο ολοκληρώνεται ήσυχα, με το πέμπτο μέρος από τις «Ελεύθερες Γυναίκες», με όλους τους ήρωες να έχουν βρει, προσώρας, μια μορφή γαλήνης – όσο αυτό είναι δυνατόν στον όλο κίνηση και μεταπτώσεις κόσμο της Ντόρις Λέσινγκ, που δεν είναι άλλος από τον ιλιγγιώδη δυτικό κόσμο στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα – στη μεσαία και ανώτερη τάξη. Ένα από τα νήματα, στα γοητευτικά όσο και χαώδη σημειωματάρια, είναι η ανάγκη της Άννας να βρει έναν γνήσιο τρόπο έκφρασης και να ξεπεράσει το συγγραφικό μπλοκάρισμα στο οποίο έχει περιπέσει. Πολλές κι ενδιαφέρουσες σκέψεις για τη σύγχρονη τέχνη, γενικότερα, συμπεριλαμβάνονται σε αυτές τις μεγάλες παρενθέσεις, που φορτίζουν το μυθιστόρημα με μια ασθμαίνουσα στοχαστικότητα.

Δεν μου άρεσε καθόλου. Λυπάμαι