Επικίνδυνες φιλίες

Πώς θα ήταν ο κόσμος, αν το αδύναμο φύλο ήταν οι άντρες; Στο εξώφυλλο γράφει "δυστοπία" και σίγουρα σε κάποια σημεία αυτού του κόσμου-βιβλίου τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα κι άδικα για τους άντρες, αλλά μήπως αυτό που ζούμε τώρα, ο πραγματικός κόσμος, δεν είναι δυστοπία για τις γυναίκες; Τι θα γινόταν αν οι γυναίκες είχαν τη δύναμη να τους βγάζουν νοκάουτ κατά βούληση κι ακόμα να εκδικηθούν για όσα έχουν υποστεί από την αρχή του κόσμου; Σ' έναν κόσμο και μια χώρα όπου κάθε μέρα ακούμε και για άλλη μια γυναίκα που σκοτώθηκε ή δέχτηκε επίθεση από το σύντροφο ή κάποιο συγκενικό της πρόσωπο -κι όχι μόνο-, σκέφτομαι ότι ίσως χρειάζεται να συμβεί κάτι παρόμοιο με αυτά που γράφει το βιβλίο, από το ένα άκρο δηλαδή να περάσουμε στο άλλο, προκειμένου να έρθει η ισορροπία και να βρεθούμε κάπου στη μέση.

... φτωχή πλοκή. Αδύναμοι χαρακτήρες. Δεν με κέρδισε.

Έχω καταλήξει ότι τα βιβλία των Εκδόσεων Οξύ με τα άσπρα εξώφυλλα, αυτά που ανήκουν στην κατηγορία «Δυστοπία», θα είναι βιβλία που θα μου αρέσουν! Έχω διαβάσει τρία από αυτά μέχρι στιγμής, με τη «Δύναμη» να είναι το τρίτο, και περιμένω να δω ποιο θα είναι το επόμενο!! Στο βραβευμένο με Baileys (2017) «Η δύναμη», οι γυναίκες ανακαλύπτουν ξαφνικά πως έχουν τη Δύναμη. Μπορούν με μια απλή επαφή να προκαλέσουν ηλεκτροπληξία και να προκαλέσουν αφόρητο πόνο ή ακόμα και το θάνατο σε όποιον εκείνες επιθυμήσουν. Εμφανίζεται αρχικά σε νεαρές κοπέλες μικρής ηλικίας, οι οποίες μπορούν να την «ξυπνήσουν» στις μεγαλύτερες. Καμία γυναίκα δε μένει χωρίς έστω και ένα ελάχιστο ψήγμα δύναμης, αν το έχει κάποια άλλη κοντά της. Οι άντρες σε όλο τον πλανήτη συνειδητοποιούν πως έχουν πλέον χάσει κάθε έλεγχο. Η ώρα των κοριτσιών έχει φτάσει και κανείς δεν ξέρει που μπορεί να οδηγήσει όλο αυτό. Ένας νέος πόλεμος αναγεννιέται ανάμεσα στα δύο φύλα, ποιο δυνατός και πιο έντονος από ποτέ. Πλέον πολλά μπορούν να συμβούν. Πολλά περισσότερα από όσα έγιναν ποτέ στο παρελθόν. Ήρθε η ώρα της εκδίκησης. “You have been taught that you are unclean, that you are not holy, that your body is impure and could never harbour the divine. You have been taught to despise everything you are and to long only to be a man. But you have been taught lies.” ― Naomi Alderman, The Power Επί τόσους αιώνες οι γυναίκες ζουν σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία που δεν τους φέρεται πάντα με τον καλύτερο τρόπο. Στα περισσότερα μέρη της γης, η γυναίκα θεωρείται κατώτερο ον και αντιμετωπίζεται ως τέτοιο. Σε άλλα πάλι θεωρείται απλά ένα ακόμη αντικείμενο, ή ένα βραβείο. Όσα πιο πολλά τέτοια βραβεία έχει κάποιος τόσο πιο σημαντικός ή τόσο πιο άντρας θεωρείται ή νιώθει. Δεν ξέρω ποιο είναι χειρότερο. Ένας τεράστιος αριθμός γυναικών κακοποιείται καθημερινά και δεν τολμάει να μιλήσει. Τις περισσότερες φορές αυτή η κακοποίηση συμβαίνει μέσα στο ίδιο της το σπίτι, πολλές φορές συμβαίνει στο χώρο εργασίας. Άλλες πάλι, σε ακραίες περιπτώσεις ή ίσως όχι και τόσο ακραίες, γυναίκες πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης. Χάνουν την προσωπικότητα και την ελευθερία τους και γίνονται σκλάβες. Πως θα αντιδρούσαν άραγε όλες αυτές οι καταπιεσμένες, κακοποιημένες γυναίκες αν αποκτούσαν ξαφνικά μια τέτοια δύναμη; Θα ήταν μεγαλόψυχες ή εκδικητικές; Πόσα πράγματα θα έκαναν καλύτερα από ότι οι άντρες; Θα έφτιαχναν έναν καλύτερο κόσμο για όλους ή μόνο για γυναίκες; Θα φέρονταν με τον καλύτερο τρόπο, τον αγνό, αυτόν που προστάζει ο Θεός στον οποίο πιστεύουν ή θα πήγαιναν κατευθείαν πίσω στο Θεό της Παλαιάς Διαθήκης, τον εκδικητή Θεό και θα ακολουθούσαν αυτό το παράδειγμα; Θα υπήρχε χάος τελικά ή τάξη σε όλο τον κόσμο; “The shape of power is always the same: it is infinite, it is complex, it is forever branching. While it is alive like a tree, it is growing; while it contains itself, it is a multitude. Its directions are unpredictable; it obeys its own laws. No one can observe the acorn and extrapolate each vein in each leaf of the oak crown. The closer you look, the more various it becomes. However complex you think it is, it is more complex than that. Like the rivers to the ocean, like the lightning strike, it is obscene and uncontained.” ― Naomi Alderman, The Power Όπως κάθε καταπιεσμένος λαός, δεν πιστεύω πως σε μια τέτοια περίπτωση οι γυναίκες θα αντιδρούσαν διαφορετικά από ότι οι άντρες. Ναι είναι πιο συναισθηματικά όντα, είναι όμως και πιο εκδικητικά. Δεν είναι τυχαίο που όλοι οι κωμικοί του κόσμου, στα νούμερά τους έχουν πάντα και ένα κομμάτι για το πόσο καλά θυμούνται οι γυναίκες όσα τις έχουν πληγώσει, όσα τις έχουν ταπεινώσει και όσα τις έχουν θυμώσει. Είμαι απολύτως σίγουρη πως όλα αυτά που θυμούνται θα ήθελαν να τα βάλουν σε τάξη και η μεγαλοψυχία δεν βγαίνει εύκολα στον άνθρωπο. Η Alderman δίνει τη δική της εκδοχή στη συγκεκριμένη περίπτωση. Χρησιμοποιεί τρεις ηρωίδες και έναν ήρωα και προσπαθεί μέσα από τα μάτια τους, τις αποφάσεις και τις αντιδράσεις τους να συνοψίσει ολόκληρο τον κόσμο. Προσθέτει σκίτσα ή εικόνες από υποτιθέμενες ανασκαφές και ευρήματα που υποστηρίζουν τη θεωρία της ύπαρξης της δύναμης από αρχαιοτάτων χρόνων. Προσπαθεί να το κάνει πιο ρεαλιστικό. Αυτό που θέλει να μας θυμίσει είναι πως η δύναμη είναι μεθυστική, όποιος και αν την έχει και πως ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Αν το κάνει θα είναι κατά πάσα πιθανότητα προς το χειρότερο.

Όλοι έχουμε ακούσει άντρες να αποκαλούν άλλους άντρες, διάσημους ή όμορφους, που αποτελούν τον ευσεβή πόθο πολλών γυναικών "σιγά τον γκόμενο", ε; Αυτό μου θύμισε "Η Δύναμη". Όταν πρωτανέβασα σχόλια γι' αυτό το πολυβραβευμένο βιβλίο, κάποιοι φίλοι γέλασαν. ΧΑ ΧΑ ΧΑ, άκου οι γυναίκες με δύναμη. Τι φεμινιστικές αηδίες είναι αυτές. Τι μπούρδες και πόσο έξω από το κανονικό....NOT. Το βιβλίο μιλάει για μια κοινωνία όπου όλες οι γυναίκες ταυτόχρονα ανακαλύπτουν την ικανότητα τους να εκλύουν -αν είναι αυτός ο σωστός όρος- ηλεκτρισμό ικανό να σκοτώσει ή να πονέσει οποιονδήποτε νιώθουν ότι τους απειλεί (ο εφιάλτης κάθε ανδροκρατούμενης κοινωνίας). Οι γυναίκες θεωρούνται αυτομάτως απειλή, κλειδώνονται, φυλακίζονται, κυνηγιούνται.. αλλά μιλάμε για όλες τις γυναίκες, έτσι; Ταυτόχρονα. Δύσκολο να σταματήσει το νέο κύμα- άλλωστε πλέον ακόμα και τα μωρά κορίτσια γεννιούνται πια με αυτό το χαρακτηριστικό. Κι έτσι, οι ρόλοι αντιστρέφονται, οι μαστροποί τιμωρούνται από τις γυναίκες που χρησιμοποιούσαν για trafficking, η ενδοοικογενειακή βία εξαφανιζεται -λίγο απότομα η αλήθεια είναι. Οι βασιλιάδες και οι τύραννοι πέφτουν, οι θρησκείες που θέλουν τις γυναίκες βρώμικες και δεύτερες χάνουν την ισχύ τους.. Η Δύναμη όμως είναι Δύναμη και όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις διαβρώνει ακόμα και τις καλύτερες προθέσεις. Όταν δεν υπάρχει σεβασμός για τον άνθρωπο (ανεξαρτήτως φύλου) οποίος κι αν είναι στην "εξουσία", το μόνο που αλλάζει είναι το άρθρο μπροστά από τις λέξεις - η αντί για ο. Που καταλήγουμε όμως... Όχι, δεν είναι ένα φεμινιστικό βιβλίο. Αυτό το βιβλίο είναι ένα καθρέφτισμα του κόσμου μας. Γιατί όταν διαβάζουμε για συμμορίες με νονούς, για δυνάστες, για άντρες κακοποιητικούς, συζυγοκτόνους για σεξουαλική κακοποίηση ή καταπίεση του αδύναμου φύλου μας φαίνεται συνηθισμένο, "έτσι είναι τα πράγματα μωρέ", αλλά στην ιδέα όλα αυτά να τα έκαναν τα μέλη του ίδιου του αδύναμου φύλου κοιτάζουμε αλλού με αποτροπιασμό; Μήπως γιατί αυτό το βιβλίο μας κάνει να κοιτάμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη; Θύμωσα πολύ διαβάζοντας το γιατί μέσα στις γραμμές του διάβαζα την πραγματικότητα την οποία βιώνουν όλες οι γυναίκες του κόσμου σε όλες τις κοινωνίες του κόσμου. Από τις γυναίκες που πληρώνονται λιγότερα χρήματα για την ίδια δουλειά στις δυτικές κοινωνίες μέχρι τις γυναίκες των ανατολικών χωρών που ακρωτηριάζονται απλώς επειδή γεννήθηκαν γυναίκες. (Για να αναφέρω παραδείγματα από τα δύο άκρα). Ήταν σε κάθε περίπτωση ένα δυνατό χαστούκι. Μου αρέσει ιδιαίτερα ο σχολιασμός των The times στο οπισθόφυλλο. " Πώς θα ήταν ο κόσμος αν οι χιλιετίες σεξισμού αντιστρέφονταν; Αξίζει να διαβαστεί από κάθε γυναίκα - και, για τους ίδιους λόγους, από κάθε άντρα."