Δόκτωρ Τζέκιλ & κύριος Χάϊντ

Τι κοινό έχουν οι Jorhe Luis Borges, Bertolth Brecht, Marcel Proust, Arthur Conan Doyle, Henry James, Ernest Hemingway, Rudyard Kipling, Jack London, Vladimir Nabokov & G.K. Chesterton; Πιθανότατα τίποτα εκτός από το γεγονός ότι όλοι είχαν δηλώσει, κάποια στιγμή, θαυμαστές της γραφής του Ρόμπερτ Λούις Στέβενσον. To ίδιο φυσικά ισχύει και για εκατομμύρια αναγνώστες από το 1886, που γράφτηκε το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, μέχρι και σήμερα, που η έκφραση «Τζέκυλ & Χάιντ» χρησιμοποιείται κατά κόρον για να περιγράψει τους ανθρώπους που παρουσιάζουν διπολικές συμπεριφορές ή που, ενώ έχουν ένα συγκεκριμένο προσωπείο, συνήθως καλοσυνάτο, έχει αποδειχτεί ότι είναι ικανοί και για το ακριβώς αντίθετο.

Εμπνευσμένος από αληθινές ιστορίες δολοφόνων που μέχρι να διαπράξουν έγκλημα ήταν υπεράνω πάσης υποψίας, ως σεβαστά μέλη της κοινωνίας, πλήρως ενταγμένοι στις συμβάσεις της εποχής τους, ο Στέβενσον δεν καινοτόμησε ακριβώς, καθώς η αιώνια πάλη του καλού με το κακό είχε απασχολήσει τη φιλοσοφία αιώνες πριν. Πλην όμως, κατάφερε, με το μανδύα της Βικτωριανής Αγγλίας να απλώνει ένα σκοτάδι γοτθικού μυστηρίου στις σελίδες του βιβλίου, να πραγματευτεί την διττότητα της ανθρώπινης φύσης με έναν τρόπο που πιθανότατα εξάντλησε κάθε δυνατότητα περαιτέρω λογοτεχνικής παραλλαγής του ίδιου θέματος.

Με σαφείς θεολογικές προεκτάσεις, θρησκευτικές αναφορές, αλλά και θεμελιώδεις αρχές ψυχολογίaς που την ίδια, περίπου, εποχή, δομούσαν και τις θεωρίες του Σίγκμουντ Φρόυντ, η σύλληψη του Στέβενσον δεν αρκείται στο ότι ο άνθρωπος κουβαλάει μέσα του και το καλό και το κακό, αλλά επιφυλλάσσει και μία αμφίσημη ανατροπή: αν το κακό είναι τελικά ισχυρότερο, μήπως η ηθική, με τη μορφή της αυτοθυσίας, είναι αυτή που μπορεί να το υπερνικήσει;

Όποια ερμηνεία και αν δώσει κανείς, το μυθιστόρημα διαβάζεται μέχρι και ως καθαρή αστυνομική ιστορία – καθόλου τυχαία, μεταφέρθηκε... 123 φορές στη μεγάλη οθόνη και κυριολεκτικά αμέτρητες έχει σταθεί βασική πηγή έμπνευσης για αντίστοιχες προσεγγίσεις που απλώς είχαν διαφορετικό τίτλο και χρονικό σκηνικό από σκηνοθέτες όπως ο Καναδός David Cronenberg και ο Βρετανός Terry Gilliam.

Καλύπτοντας ένα ασυγχώρητο εκδοτικό κενό, η Public Βιβλιοθήκη ξαναχαρίζει στο θρυλικό μυθιστόρημα του Στέβενσον την προσεγμένη έκδοση που του αξίζει και καθιστά ξανά διαθέσιμο ένα βιβλίο που δεν θα σταματήσει ποτέ να μας αφορά, όσο ο ανθρώπινος πολιτισμός θα αγωνίζεται να καταπνίξει τη ζωώδη βαρβαρότητα.