Ο Απόστολος Πάππος γράφει για το βιβλιο
Ο «Ακριτικός Κύκλος» αποτελείται από περίπου 1.350 όπως τα είχε υπολογίσει ο Νικόλας Πολίτης ακριτικά τραγούδια που εξυμνούν τη ζωή και τους αγώνες των συνοριακών φρουρών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (ακρίτες) και αποτελούν τη βάση για το περίφημο έπος «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας».
Ο Διγενής ήταν γιος του Σαρακηνού εμίρη Μουσούρ, που εκχριστιανίστηκε και εγκαταστάθηκε σε βυζαντινό έδαφος παρά τις αντιρρήσεις της οικογένειάς του, αρπάζοντας πρώτα την αγαπημένη του Ευδοκία, κόρη του βυζαντινού στρατηγού Ανδρόνικου Δούκα. Και το περιβάλλον του στέκεται η έμπνευση για τον συγγραφέα Γιώργο Χατζόπουλο, ο οποίος μετά το πρώτο του βιβλίο “Νι Πι ο τελευταίος πειρατής του Αιγαίου και το νερό της ζωής“, επιστρέφει με ένα ιστορικό μυθιστόρημα που ισορροπεί και αυτό μεταξύ παραδοσιακής και νεωτερικής αφήγησης.
Η Ανδώ, κόρη του Διγενή Ακρίτα, ζει στην Λυκανδό (σημερινή Kizalar Kalesi Τουρκίας), στην άκρη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μαζί με τη μητέρα της Ευδοκία. Ολομερίς γυρίζει στα γυμναστήρια και τους στίβους μάχης, με αντρικά ρούχα, ζωσμένη σπαθιά και φαρέτρες, απέχοντας από τις γυναικείες ασχολίες. Όνειρό της είναι να γίνει στρατηγός. “Η Ανδώ, όμως, εξόν από το σπαθί, το δοξάρι και τη σαΐτα, το κυνήγι, την πάλη και τον πόλεμο, άλλη έννοια δεν είχε”. Ήταν η μοναχοκόρη του Διγενή Ακρίτα, του πιο γενναίο και άφοβου άνδρα που έζησε ποτέ στην Ανατολή. Όσα ήξερε από αυτόν ήταν κυρίως από διηγήσεις της μάνας της κι από τα τραγούδια των ραψωδών για τις μάχες του ενάντια στους Σαρακηνούς. “Δεν πρόκειται να παντρευτώ. Μια μέρα θα γίνω στρατηγός”.
Δεν είναι απλώς ένας αγοροκόριτσο. Η γαλανομάτα Ανδώ είσαι άσος στο σημάδι, μορφωμένη, έχει θάρρος και θράσος, έχει όνειρα διαφορετικά από όλα τα κορίτσια της ηλικίας της. Και δεν είναι καθόλου υπάκουη στα διάφορα κελεύσματα.
Μαζί με τον Κοσμά, τον Αγησίλαγο και τον Γιάννο, την ομάδα των τεσσάρων δηλαδή, η Ανδώ φεύγουν δήθεν για μια εβδομάδα για ψάρεμα στη Βαθιά Λίμνη. Ο πραγματικός στόχος είναι να φτάσουν στον Τίγρη ποταμό. Και για να φτάσουν εκεί πρέπει να περάσουν από το Μεγάλο Βουνό, να διαβούν τους Μαγεμένους Λόφους και την Έρημο της Μοναξιάς. Γιατί να φτάσουν εκεί; Για να βρουν το άλλο μισό από το θρυλικό Ιερό Σπαθί του πατέρα της. Το άλλο μισό…το έχει κλέψει η ίδια και το έχει μαζί της! “Είμαι σίγουρη πως το άλλο μισό είναι κάπου εκεί, στις όχθες του Τίγρη ποταμού, και μας καρτερεί να το βρούμε… Όταν τα κομμάτια ενωθούν, το Ιερό Σπαθί θα ξαναβρεί τη χαμένη του δύναμη”.
Η Ανδώ είναι γεμάτη πίστη. Η προφητεία των ραψωδών ότι ένας ξανθός άγγελος με γαλανά μάτια θα κατάφερνε να βρει το άλλο μισό του σπαθιού και να το φέρει πίσω στη Λυκανδό, έχουν θεριέψει μέσα της το όνειρο να νικήσουν τους Σαρακηνούς και να πάρουν πίσω τα εδάφη που τους ανήκουν! Οι υπόλοιποι λιποψυχούν, ο Κοσμάς όμως αντέχει στον κίνδυνο και θα γίνει συνοδοιπόρος της στο επικίνδυνο ταξίδι. Με τα τραγούδια για τον πατέρα της να ηχούν στα αυτιά της, η Ανδώ, μαζί με τον Κοσμά φτάνοντας μέχρι τη Βαγδάτη, αφού πρώτα υπερκεράσει απίστευτα εμπόδια και έρθει αντιμέτωπη με όλους τους ήρωες που συναντάμε στο έπος του Διγενή: άγριοι λύκοι, οι αμαζόνες της Μαξιμώς, απελάτες, δράκοι.
Στο δρόμο θα μάθει για το μισό αραβικό αίμα του πατέρα της (Διγενής, δύο γένη), θα αντισταθεί σε δελεαστικές προτάσεις και θα ταλαντευτεί για το τι πράγματι του συνέβη αφού οι πληροφορίες που φτάνουν σε αυτήν διίστανται. Φτάνοντας στη Βαγδάτη, τη Μαντίνα αλ-Σαλάμ των Αράβων, θα γνωρίσει από κοντά τους Άραβες τους οποίους μισούσε, θα ερωτευτεί τον γιο του σκληρού χαλίφη και εχθρού των Ρωμανών Αλή Χαμδά, Σαλαντίν, και θα κερδίσει την εύνοια της γυναίκας του, Δελχεμά.
Μα δε θα σταματήσει εκεί. Θα φτάσει μέχρι τον Κάτω Κόσμο για να μάθει την αλήθεια και να βρει το μισό σπαθί του πατέρα της. Και σε αυτήν την κατάδυση θα μάθει ακόμα περισσότερα για το μεγάλο μίσος μεταξύ Αράβων και Ρωμανών.
Ο συγγραφέας Γιώργος Χατζόπουλος υπογράφει ένα άκρως ενδιαφέρον και καλογραμμένο ιστορικό μυθιστόρημα για εφήβους και νέους (δίχως ασφαλώς να περιορίζεται εκεί το αναγνωστικό κοινό), ένα μυθιστορηματικό έπος με ηρωίδα ένα δωδεκάχρονο κορίτσι, μια περιπέτεια, θέτοντας μπροστά στο μεγάλο σπαθί του Διγενή την ιδιαίτερη σχέση κόρης-πατέρα, την αναζήτηση της οικογενειακής αλήθειας, την αποκατάσταση της τιμής, τη φιλία, την αγάπη και τον έρωτα, τη φιλία και την αποδοχή και ασφαλώς το βαθύ μίσος μεταξύ δύο πολιτισμών που μας ακολουθεί ως τις μέρες μας σε διάφορες μορφές.
Το μυθιστόρημά είναι εύρυθμο, καλοδουλεμένο, έχει ανατροπές σε πλοκή και αφήγηση (SPOILER: απίστευτο εύρημα η παρεμβολή βασικού ήρωα να παραπονιέται στον συγγραφέα), η Ανδώ ζωγραφίζεται με ιδιαίτερη ικανότητα, ενώ η ευθεία συνομιλία με το έπος του Διγενή Ακρίτα, τους ήρωές του και τους στίχους του είναι παραπάνω από γοητευτική για εμάς τους μεγαλύτερους αναγνώστες και ελπίζω να είναι ανάλογη και για το βασικό κοινό του βιβλίου. Η εποχή που ύψωσε και ύμνησε τον Διγενή και τους ακρίτες φωτίζεται, ανοικοδομείται όμορφα, δίχως όμως παράθεση πληροφοριών που δεν κουμπώνουν με τη ροή της ιστορίας. Κάπως έτσι, δεν έχουμε απλά ένα εύρυθμο και καλοδούλεμενο, όπως το χαρακτήρισα, μυθιστόρημα, αλλά ένα επιδέξιο, δυνατό ανάγνωσμα που διέρχεται της εποχής της ιστορίας του φτάνοντας με δύναμη ως τις μέρες μας, κουβαλώντας στις πλάτες του τις αρετές του θάρρους και της προσωπικής θυσίας στον ευρύτερο στόχο, το εύρος και την απλότητα του δημοτικού τραγουδιού και του ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου.
Μου άρεσε, με κράτησε μέχρι το τέλος, το απόλαυσα, το προτείνω.
Ο Γ. Χατζόπουλος μας άρεσε ήδη από το πρώτο του βιβλίο. Και συνεχίζει ακόμα πιο δυνατός.
Θεσπέσιο εξώφυλλο από τη Θέντα Μιμηλάκη.
ελενα
ελενα