Ένας άνθρωπος χωρίς πατρίδα

Ο Κερτ Βόνεγκατ (1922-2007) γεννήθηκε στην Ιντιανάπολη της πολιτείας της Ιντιάνα. Ο πατέρας του ήταν αρχιτέκτονας και η μητέρα του προερχόταν από εύπορη οικογένεια. 'Αρχισε να σπουδάζει ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο του Κορνέλ, αλλά ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος του χάλασε τα σχέδια και αναγκάστηκε να καταταχτεί στο στρατό ένα χρόνο μετά το Περλ Χάρμπορ. Την Ημέρα της Μητέρας του 1944 η μητέρα του αυτοκτόνησε, ενώ ο ίδιος κατά τη Μάχη των Αρδενών, τέλη του 1944, βρέθηκε πίσω από τις γραμμές του εχθρού και στις 14 Δεκεμβρίου αιχμαλωτίστηκε. Επέζησε του βομβαρδισμού της Δρέσδης το Φλεβάρη του ΄45 (135.000 άνθρωποι δεν επέζησαν) κρυμμένος στο υπόγειο "Σφαγείο Νο. 5", και αμέσως μετά οι Γερμανοί τον ανέβασαν στην επιφάνεια μαζί με άλλους αιχμαλώτους για να βοηθήσουν στην ταφή των νεκρών. "'Ηταν όμως τόσο πολλά τα πτώματα", σχολίαζε ο Βόνεγκατ, "που τελικά έφεραν κάτι τύπους με φλογοβόλα· όλες αυτές οι σοροί των σκοτωμένων πολιτών έγιναν στάχτη." Το γεγονός αυτό τον στοίχειωσε για πάντα, και κατά κάποιον τρόπο, του οφείλει το γεγονός ότι έγινε συγγραφέας. Μετά τον πόλεμο σπούδασε βιοχημεία στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, παντρεύτηκε τη σχολική του φίλη, και στα τέλη της δεκαετίας του ΄40 έπιασε δουλειά ως αστυνομικός ρεπόρτερ. Το 1947 μετακομίζει στη Νέα Υόρκη, όπου προσλαμβάνεται ως υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων στην εταιρεία General Electric. Το πρώτο του μυθιστόρημα, "Το πιάνο-πιανίστας" (1952), είχε σκηνικό μια μηχανοποιημένη κοινωνία, πράγμα που συνέβαλε στην ταξινόμησή του στα "ράφια" της επιστημονικής φαντασίας. Ακολούθησαν "Οι σειρήνες του Τιτάνα" (1959), όπου η ανθρώπινη ιστορία περιγράφεται ως ένα τυχαίο γεγονός που οφείλεται στο ότι κάποιος ξένος πλανήτης έψαχνε κάποιο ανταλλακτικό για διαστημόπλοιο. Στη "Φωλιά της γάτας" (1963), την πρώτη του εμπορική επιτυχία, μια ομάδα κατοίκων σε νησί της Καραϊβικής υιοθετεί μια καινούρια θρησκεία, ενώ στο "Σφαγείο Νο. 5" (1969) ο Βόννεγκατ ανασυνθέτει την εμπειρία του στη Δρέσδη χρησιμοποιώντας το τέχνασμα της αναστροφής του χρόνου, χαρακτηριστικό της λογοτεχνίας της επιστημονικής φαντασίας. Η τεχνική του να μιλήσει για τον πόλεμο μέσα από το ύφος της επιστημονικής φαντασίας θα εντυπωσιάσει ακόμη και συγγραφείς όπως ο Γκράχαμ Γκριν, ενώ σήμερα το βιβλίο περιλαμβάνεται στα σημαντικότερα αμερικανικά μυθιστορήματα. Ο Κερτ Βόνεγκατ έγραψε θεατρικά έργα, διηγήματα, άρθρα και δοκίμια. Έζησε κυρίως στη Νέα Υόρκη. Το "Ένας άνθρωπος χωρίς πατρίδα" ήταν το τελευταίο του βιβλίο, με μια σειρά αυτοβιογραφικών κειμένων, στα οποία περιλαμβάνονται καυστικά σχόλια για την κυβέρνηση Μπους. Τον Αύγουστο του 2006, σχολιάζοντας ένα μυθιστόρημα που δεν επρόκειτο να τελειώσει ποτέ, έλεγε: "Έγραψα βιβλία. Πολλά. Σας παρακαλώ, έκανα όσα είχα να κάνω. Μπορώ να πάω σπίτι μου τώρα;" Στις 11 Απριλίου 2007, η ευχή του φαίνεται ότι εισακούστηκε: στην επίσημη ιστοσελίδα του, www.vonnegut.com, ένα κλουβί εμφανίζεται, έκτοτε, με ανοιχτή την πόρτα... Το alter ego του Κερτ Βόνεγκατ είναι ο Κίλγκορ Τράουτ, ένας γέρος συγγραφέας βιβλίων επιστημονικής φαντασίας που δεν κυκλοφορούν πια. Ο Τράουτ πρωταγωνιστεί στο μυθιστόρημα "Πρόγευμα για πρωταθλητές" και κάνει σύντομες εμφανίσεις σε πολλά άλλα βιβλία του Βόνεγκατ. Σύμφωνα με όσα έχει πει ο δημιουργός αυτού του σοφού αλλά ανύπαρκτου χαρακτήρα, ο Τράουτ γεννήθηκε το 1907 σε νησί των Βερμούδων και στη συνέχεια μετακόμισε στο Ντέιτον του Οχάιο. Περιπλανήθηκε σε όλη τη χώρα, έκανε χειρωνακτικές δουλειές και έγραψε πλήθος βιβλίων επιστημονικής φαντασίας. Μέχρι το 1974 είχε γράψει εκατόν δεκαεπτά μυθιστορήματα και δύο χιλιάδες διηγήματα. Ανάμεσά τους ο Βόννεγκατ αναφέρει τα "Ευαγγέλιο από το διάστημα", "Μανιακοί της τέταρτης διάστασης", "Παν-γαλαξιακό τριήμερο πάσο", "Τα πλανητικά παμφάγα" κ.ά., τα οποία όμως δεν έχουν εκδοθεί γιατί ο Τράουτ τα πετάει από δω κι από κει, σε κάδους απορριμμάτων. Μια φορά που αποφάσισε να εκδώσει κάτι, απευθύνθηκε, από άγνοια, σε οίκο πορνογραφικού υλικού, με αποτέλεσμα μερικά διηγήματά του να δημοσιευτούν σε έντυπα με γυμνά κορίτσια. Στην πραγματικότητα, ο "Τράουτ" έχει γράψει μονάχα ένα διήγημα ερωτικού περιεχομένου. Ο Κίλγκορ Τράουτ έμεινε για λίγο καιρό σε μικρή πόλη της Μασαχουσέτης και σε μικρή πόλη της Ιντιάνα, αλλά πέρασε τη ζωή του περιφερόμενος. Είχε ένα γιο, τον Λίον, λιποτάκτη του Βιετνάμ, που σκοτώθηκε σε εργατικό ατύχημα στη Σουηδία. Μερικοί λένε πως ο Κερτ Βόνεγκατ εμπνεύστηκε τον Τράουτ από το συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Θίοντορ Στέρτζον. Ο ίδιος ο Βόνεγκατ λέει: "Ο Κίλγκορ Τράουτ είναι ο μοναδικός μου ήρωας που διέθετε αρκετή φαντασία για να καταλάβει πως ήταν κατασκεύασμα ενός άλλου ανθρώπου...".