Πικρό γάλα

Ο Μένιος Σακελλαρόπουλος και οι εκδόσεις Ψυχογιός σε καθηλώνουν με το νέο βιβλίο Πικρό γάλα. Είναι μια ιστορία μάθημα ζωης. Ένα βιβλίο σταθμός. Μια ιστορία τόσο αληθινή. Είναι η βιογραφία ενός παιδιού που διεκδίκησε το δικαίωμα της επιβίωσης και της ζωής. Η ζωή του Φώτη Ραπακουση, του σημερινού διευθυντή του μουσείου Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου των Ιωαννίνων. Το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Τα συναισθήματα είναι τόσο έντονα σαν να το ζεις. Το "Πικρό γάλα" δεν είναι απλά μυθιστόρημα αλλά είναι η ζωή που ξεκινάει από το μηδέν, με πικρή γεύση και φτάνει σε κάτι σπουδαίο και γλυκό.

Είναι δύσκολο να περιγράψω τα συναισθήματα που ένιωσα διαβάζοντας το Πικρό Γάλα. Ενα καθηλωτικό βιβλιο με μια αληθινή ιστορία που σε ανατιρχιάζει. Πρέπει να το διαβάσετε για να καταλάβετε τι εννοώ. Το γεγονός ότι μετά από αυτό το αριστούργημα, θυμήθηκαν όλοι να γράψουν κοινωνικές σπαραξικάρδιες ισοτρίες, είναι ίσως η καλύτερη απόδειξη της μεγάλης επιτυχίας του κυρίου Σακελλαρόπουλου.

Μην τα ξαναλέμε. Για μένα, όπου Μένιος Σακελλαρόπουλος must read. Ακολούθησε αυτό που λάτρεψε κόντρα σε όλους και σε όλα. Ερωτεύτηκε από μικρός τα αθλητικά και μαγεύτηκε από τη μυρωδιά της εφημερίδας. Ακόμα κι όταν μπήκε στη Νομική, η δίψα του ήταν άλλη… Στο πεπρωμένο σου να δίνεις σημασία και να προσέχεις πώς βαδίζεις στη ζωή όταν κοιμάσαι άλλος γράφει ιστορία και κάποιος παίζει τη δική σου την ψυχή… 16 χρόνια διηγείται ιστορίες που αφορούν τον άνθρωπο, φροντίζοντας να τις γεμίσει με εικόνες και χρώματα. Επέλεξε να μην είναι ευχάριστες. Κάμποσες μάλιστα είναι σκληρές, αλλά θεωρεί ότι περνούν πολλά μηνύματα, ίσως και να δίνουν παρηγοριά στον κόσμο. Βούτηξε σε έρευνες που τον συνέθλιψαν. Βρέθηκε σε φυλακές, ψυχιατρεία, χειρουργεία, ανακριτικά γραφεία, ακόμα και μοναστήρια. Μετά από πολλά χρόνια έντονης και πιεστικής δουλειάς, ένιωσε την ανάγκη να πει ιστορίες στον κόσμο. Και το αποτέλεσμα είναι μαγικό. Στην παρούσα φάση, ένας ύμνος στην φιλία και στη δύναμη ψυχής, ένας φόρος τιμής στην ανθρώπινη υπέρβαση. Ένα χρέος τιμής που έπρεπε να «εξοφληθεί»… Δεν υπήρχε περίπτωση να μου ξεφύγει. Πικρό γάλα – Μένιος Σακελλαρόπουλος Μια αληθινή, πικρή ιστορία για ένα αγόρι που αντιδρούσε σε κάθε σκλαβιά, βία, κακοποίηση και εκμετάλλευση… Γιατί η ψυχή του είχε γεννηθεί ελεύθερη. Η λύπη έγινε θυμός για τον πατέρα του που δεν έβλεπε πού πάτησε, για τη μάνα του που είχε κλειστεί στον εαυτό της και δεν της έπαιρνε λέξη, για τον αδελφό του που δεν ήταν μαζί του εκείνη τη μέρα, κι αν ήταν, θα μπορούσε να μαλώσει με τον Τάσο. Ένας θυμός ήταν όλο του το είναι. Αγώνας αγάπης, ξεθωριασμένη μάνα λησμονιάς, μοναξιά… 1960, στην Ήπειρο, σε μια ρευστή, κατακρεουργημένη Ελλάδα μετά τον εμφύλιο, γινόμαστε μάρτυρες των εσώψυχων του Φώτη, του πρωταγωνιστή του βιβλίου. Η -πέρα για πέρα αληθινή- ιστορία είναι σπαρακτική και δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Γάλα με γεύση εγκατάλειψης Τραγικός πρωταγωνιστής, ο μικρός Φώτης, που χάνει την παιδικότητά του χάνοντας ό, τι πολυτιμότερο έχουν τα παιδιά σε αυτή την ηλικία, την αγάπη και τη φροντίδα της μάνας. Ο Φώτης Ραπακούσης βιώνει σε κάθε του ίνα τη ζωή μέσα στα ορφανοτροφεία της Φρειδερίκης την εποχή του εμφυλίου και μετά. Ένα παιδάκι που βρέθηκε σε ορφανοτροφείο φιλοβασιλικής προπαγάνδας από τα 6 του χρόνια, δίχως αγάπη και στοργή, δίχως ένα χέρι να τον κρατήσει και δοκίμασε μόνο πικρό γάλα. Πώς να μη σπαράξεις με ένα παιδάκι που η ζωή τον κάνει αγρίμι, παρατημένο απ’ όλους; Πώς να μην σκεφτείς τις μέρες που δραπέτευε και κοιμόταν σε παγκάκια ή σε χωράφια; Πώς να χαρακτηρίσεις τη ζωή ενός παιδιού, που έμεινε ορφανό από πατέρα, που σύρθηκε στα σκληρά ορφανοτροφεία της Φρειδερίκης δίχως μητρικό χάδι στην πιο τρυφερή ηλικία, που τράβηξε τα πάνδεινα, έγινε αγρίμι και τελικά κατάφερε να επιβιώσει και να μεγαλουργήσει, χαρίζοντας στην Ήπειρο και την πατρίδα ένα σπάνιας ομορφιάς Μουσείο, αυτό του Αλή Πασά; Ασυμβίβαστος, αντικοινωνικός… Απροσάρμοστος, ανένταχτος… Η Φιλίτσα μπορούσε να καταλάβει πολύ καλά τα συναισθήματά της. Παρόλο που η καθεμιά τους ήταν φτιαγμένη από άλλο υλικό, έβραζαν στο ίδιο καζάνι, εκεί όπου πραγματικά οι ιδεολογίες εξαϋλώνονται και μένει η βαριά γεύση του πόνου… Παιδοφύλαγμα επιβίωσης ή πείνα και ανέχεια; Μοιάζει σαν ένα ιστορικό οδοιπορικό με φόντο τη βασιλεία, τη δικτατορία, τις ταραχές κατά την Μεταπολίτευση, καθόλα διαφορετικό από τα υπόλοιπα βιβλία του συγγραφέα. Σαρωτής. Σταμπάρει, έχει τη δύναμη να σε σημαδέψει εφ’ όρου ζωής. Τους χάρτινους ήρωες τους κάνεις ό, τι θέλεις. Τους αληθινούς; Πρέπει να φιλτράρεις πράγματα, ειδικά όταν το θέμα είναι τόσο λεπτό κι όλοι είναι εν ζωή. Έχει τις δυσκολίες του, ορισμένες στιγμές ανυπέρβλητες. Όταν μάλιστα οι απόψεις διίστανται, χρειάζεται τεράστια προσοχή. Παιδιά που ήταν στον ίδιο θάλαμο, έβλεπαν τα πράγματα από εντελώς διαφορετική γωνία. Ο Μένιος Σακελλαρόπουλος όφειλε να τηρήσει αποστάσεις και ισορροπίες. Αυτοί οι διαφορετικοί χειρισμοί αποτελούν τη διαφορά. …σε μια διχασμένη σε όλα πατρίδα, καθώς οι διχασμοί μάς χαρακτήριζαν ανέκαθεν ιστορικά, σαν μια προαιώνια στάμπα, μια μαύρη κηλίδα… Μερικά παιδιά που έζησαν στις παιδουπόλεις, βάφουν μαύρες τις λέξεις τους για κολαστήρια επί γης που λάβωσαν κάθε ρανίδα της συνείδησής τους, γεμάτα αφόρητη, ψυχαναγκαστική, στρατιωτική πειθαρχία που δεν αρμόζει σε παιδιά. Άλλα θεωρούν πως ευεργετήθηκαν, γλιτώνοντας από την ασιτία, με έτοιμη στέγη, κανόνες, φροντίδα, πρόσβαση στα γράμματα και στις τέχνες. Πικρό γάλα – Μένιος Σακελλαρόπουλος Πάντα το κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις και δεν θα μπορούσαν να είναι εξαίρεση οι παιδουπόλεις. Λιμάνια σωτηρίας ή κάτεργα φρίκης; Ασφάλεια χωρίς οξυγόνο; Δε βρήκα ό, τι χρειαζόταν για να δικαιολογήσω τη θυσία της Σοφίας. Έτσι όπως εκείνη δε βρήκε θάρρος ή σθένος, επέλεγε να μείνει κλειστή, βουβή, στη γωνία, χωρίς άποψη ή θέληση. Είχε σε κάτι να ελπίζει, αλλά επέλεξε να βολευτεί προσωρινά, χωρίς πρωτοβουλίες. Να υπακούει και να σκύβει… Υπάρχει «πρέπει» στην αγάπη; Υπάρχει καταναγκασμός; Τρύπωσα από μια μεριά πλάι στο Φώτη και τον Διονύση κι έμαθα να υποχωρώ στις επιθυμίες του άλλου και πάντα να βρίσκω ένα κοινό δρόμο με τον άλλο, όπως εκείνοι. Αδέλφια ενωμένα από την απώλεια… Μια φιλία πραγματική, ανιδιοτελής, χωρίς σκοπιμότητες, γεμάτη άδολη αγάπη και κοινά βιώματα. Έγινα Κανέλα για να κλέψω χάδια και να δώσω αγάπη κι αφοσίωση… Δαμάζοντας το αγρίμι Το κεντρικό μήνυμα είναι ο θρίαμβος του ανθρώπου στη ζωή. Όταν ένα εγκαταλελειμμένο χαμίνι, ένα ορφανό παιδί χωρίς αγάπη καταφέρνει να σταθεί στα πόδια του, να ορθοποδήσει και τελικά να μεγαλουργήσει, τότε όλοι μπορούμε να σκεφτούμε ότι δεν υπάρχει τίποτα αδύνατο στη ζωή. Γιατί αυτό που έκανε ο Φώτης είναι ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ προς όλους μας. Τις πίκρες που συνάντησε στο διάβα της ζωής του, τις μετουσίωσε σε δημιουργία, προσπάθεια, αγώνα και συναισθήματα. Φτιάξε τα φτερά σου και πέτα… Πίστεψε στη δύναμή σου… Πάλεψε… Μια ζωή ψάχνεις κάπου να δώσεις την αγάπη σου, να στηριχτείς. Μια δύσκολη ζωή λυγμών, γεμάτη από ανθρώπους που φεύγουν. Έμπηξε τα νύχια του από λαχτάρα στο δέρμα της, κι ήταν μαζί αγάπη και μίσος, αγαλλίαση και πόνος, χαρά και λύπη, ήταν ο ίδιος ένας στεναγμός που ακουγόταν ως τη λίμνη και το βουνό, τον Ζηρό και το Αηδονοχώρι, την Κεφαλλονιά, ολούθε. Χάνεται μόνο όποιος χάσει τα όνειρά του. Κι ο φωτεινός Φώτης δεν τα έχασε ποτέ. Τα φύλαξε μέσα του, τα ζέστανε, τα μεγάλωσε, τα έβγαλε να πετάξουν μαζί του. Δεν αφέθηκε στην τραγική του μοίρα. Την άρπαξε και την πήγε εκεί που ήθελε, με πείσμα και σκληρή δουλειά. Διεκδίκησε μια θέση στη ζωή, το δικαίωμα να ζει ανθρώπινα και να αναζητά συνεχώς την αγάπη που στερήθηκε. Παλεύει ακόμα με τους σαν θεριά εφιάλτες του, εκεί, στο Μουσείο του Αλή Πασά στο Νησάκι των Ιωαννίνων… «Μετατράπηκε σε μανιώδη συλλέκτη, άοκνο ερευνητή της ιστορίας και του πολιτισμού μας, κατάφερε να διασώσει κειμήλια, να ανακαλύψει ιστορικά ντοκουμέντα, να καταγράψει μοναδικές ιστορίες. Τίποτα από αυτά δεν κράτησε για τον εαυτό του. Τα μοιράστηκε και τα μοιράζεται όλα με το κοινό. Αυτό είναι το μεγαλείο ψυχής» Μωυσής Ελισάφ, Δήμαρχος Ιωαννίνων Γρήγορη και δομημένη πλοκή, δυνατοί χαρακτήρες, ζωηρή αφήγηση Ο Μένιος γράφει πάντα αληθινούς, ζωντανούς δυναμίτες που σε καθηλώνουν και πυροδοτούν τις σκέψεις σου, τους προβληματισμούς σου, τα συναισθήματά σου. Η ζωή στην πιο γόνιμή της έκφανση. Ο συγγραφέας έχει εξοικειωθεί με τους κανόνες της μυθιστορηματικής γραφής, κρατώντας γερά το ενδιαφέρον τού αναγνώστη αμείωτο, με μια αβίαστη ροή στην τριτοπρόσωπη αφήγηση που επιλέγει. Η εξομολογητική γραφή του σε μεταφέρει στους χώρους της δωρικής μεν αφήγησης, αλλά κυρίως σε κάνει να νιώσεις όλα τα πικρά συναισθήματα, τον πόνο, την ταπείνωση, την οργή, την απελπισία, την μοναξιά, την απογοήτευση, το αίσθημα εγκατάλειψης που βίωσαν αυτά τα παιδιά. Χάνω πάντα ό, τι αγαπάω. Κι ό, τι είναι δίπλα μου φεύγει… Εκεί όπου ο θυμός δίνει τη θέση του στη λύπη και στη μελαγχολία, εκεί όπου το άγνωστο γεννά αγωνίες και φόβους, εκεί όπου η προδοσία φέρνει υπερένταση και σκέψεις. Εκεί όπου τα δάκρυα σχηματίζουν πέτρες στην ψυχή. Εκεί όπου η ζωή ξεπερνάει κάθε φαντασία. Συγκινεί, βρίθει πόνου, απώλειας, μίσους, κακουχιών, σκληρότητας μα και μιας γλυκιάς αισιοδοξίας, πυγμής και υπερηφάνειας. Έτσι ανελέητη δεν είναι και η πραγματικότητα; Και η ζωή; Ένας καθημερινός πόλεμος. Ένας μπαγάσας.

Μέσα από μια τυχαία συνάντηση του συγγραφέα με τον πρωταγωνιστή είναι το αποτέλεσμα της γέννησης αυτού του βιβλίου. Ένα οδοιπορικό στα ταλανισμένα βουνά της Ηπείρου από πολέμους, διωγμούς και από τα πολιτικά γεγονότα της ελληνικής σκηνής διαμορφώνουν την καθημερινότητα και τιη συνείδηση των κατοίκων τους! Μια άτυχη μάνα, δύο παιδιά κατατρεγμένα από τις στερήσεις και την πείνα, μία απόφαση που θα αλλάξει για πάντα τη ζωή του πρωταγωνιστή. Η υπομονή, η επιμονή και η θέληση θα κερδίσουν τις τιμές που τους αξίζουν στο τέλος! Άκρως αληθινό, απόλυτα ρεαλιστικό το χρονογράφημα πολλών ζωών!

Η βαθιά αληθινή συγκινητική ιστορία του ανθρώπου που αφιέρωσε τη ζωή του στη δημιουργία του μουσείου Αλή Πασά στο Νησάκι των Ιωαννίνων, του Φώτη Ραπακούση. Ο Μένιος Σακελλαρόπουλος, ύστερα από την τυχαία γνωριμία μαζί του, αποφάσισε να αφηγηθεί την συναρπαστική ιστορία του Φώτη., ενός ανθρώπου που στερήθηκε πολλά, ένα από αυτά και η μητρική αγάπη, όμως παρόλα αυτά κατάφερε να σταθεί στα πόδια του και δεν το έβαλε κάτω ποτέ. Το Πικρό Γάλα αποτελεί ένα βιβλίο που μιλά στην καρδιά του αναγνώστη, που χωρίς μελοδραματισμούς αγγίζει την ψυχή οποίου το διαβάσει γεμίζοντας τον συναισθήματα....