Oι συνοδοιπόροι του Σέρλοκ Χολμς

Αυτή η συλλογή από δεκαεπτά κλασικές ιστορίες µυστηρίου, που χρονολογούνται από το 1837 έως το 1914, ανακαλύπτει την απαρχή του αστυνοµικού µυθιστορήµατος ξεκινώντας από το αρχαιότερο διήγηµα µε συναφές περιεχόµενο. Λένε ότι κάθε µεγάλος συγγραφέας έχει πατήσει σε ώµους γιγάντων. Αυτό φαίνεται να ισχύει και για τον πασίγνωστο και, κατά πολλούς, αξεπέραστο στη συγγραφή αστυνοµικών διηγηµάτων Arthur Conan Doyle, τον δηµιουργό του Sherlock Holmes.

Άλλωστε, πώς θα µπορούσε να µη συµβαίνει κάτι τέτοιο από τη στιγµή που συγγραφείς όπως ο Poe και ο Dickens προηγήθηκαν αρκετές δεκαετίες, αφήνοντας το στίγµα τους στο είδος; Τα φανταχτερά ονόµατα του Poe και του Dickens ακολουθούνται και από άλλα, µερικά λιγότερο και µερικά περισσότερο γνωστά, όπως είναι ο Stevenson, ο Burton, οι Γάλλοι Leroux και Vidocq και διάφοροι άλλοι που συνέβαλαν µε τα γραπτά τους και πυροδότησαν στο µυαλό του Conan Doyle τη δηµιουργία του Sherlock Holmes.

Η συγκεκριµένη ανθολογία έχει και µεγάλη ιστορική σηµασία, γιατί πληροφορεί τον αναγνώστη για την τεράστια αυτή γκάµα συγγραφέων και ηρώων της νουάρ λογοτεχνίας.

Ο Σέρλοκ Χολµς είναι πλέον µια φιγούρα που έχει ξεπεράσει και τον δηµιουργό του (τον περίφηµο Sir Arthur Conan Doyle) και την εποχή του (1880-1914). Ανήκει πλέον στην ευρύτερη ποπ κουλτούρα, µε την πίπα του, το κυνηγετικό καπέλο του, την παροιµιώδη ευφυΐα του και τη φλεγµατική παρατηρητικότητά του. Άντεξε στον χρόνο, πέρασε στη µικρή και στη µεγάλη οθόνη, εκµοντερνίστηκε, έγινε αντικείµενο παρωδίας, video game... και το σηµαντικότερο, έγινε σηµείο αναφοράς για κάθε ερευνητή.

Είναι όµως όντως ο Σέρλοκ ο πρώτος των πρώτων; Στο βιβλίο 'Οι συνοδοιπόροι του Σέρλοκ Χολµς' θα συναντήσετε 17 διαφορετικούς συγγραφείς του λεγόµενου crime fiction (ο όρος «αστυνοµική λογοτεχνία» εµφανίστηκε δεκαετίες αργότερα), που όχι µόνο είναι προγενέστεροι, αλλά επηρέασαν και άµεσα τον Arthur Conan Doyle σε όλο το σύµπαν που έχτισε γύρω από τον διαχρονικό πρωταγωνιστή του.

Τρεις συγγραφείς από την Αµερική (Edgar Allan Poe, Arthur Benjamin Reeve, Jacques Futrelle), τέσσερις από τη Γαλλία (Émile Gaboriau, Gaston Leroux, Maurice Leblanc, William Tufnell Le Queux), εννέα από το Ηνωµένο Βασίλειο (William Evans Burton, Charles Dickens, Mary Elizabeth Braddon, Wilkie Collins, Arthur Morrison, Richard Austin Freeman, Ernest Bramah, Ernest William Hornung, Charles Warren Adams – ο τελευταίος µε το ψευδώνυµο Charles Felix) και µία βαρόνη από την Ουγγαρία (Baroness Orczy), οι περισσότεροι µεταφρασµένοι για πρώτη φορά στα ελληνικά σε κείµενα ιδιαίτερα δυσεύρετα που ανθολογούνται από τον Graeme Davis.

∆ιαβάζοντας κανείς αυτά τα απολαυστικά κείµενα, από τη µία συνδεδεµένα µε την εποχή τους (τοπικές δεισιδαιµονίες, ιστορίες τρόµου, µεταφυσικά στοιχεία, γοτθική ατµόσφαιρα), από την άλλη συναρπαστικά σαν να εκδόθηκαν για πρώτη φορά... προχθές, δεν µπορεί παρά να αναγνωρίσει όλα όσα εξακολουθούν να διέπουν τη δοµή ενός τυπικού αστυνοµικού µυθιστορήµατος. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι κείµενα που έχουν γραφτεί πριν από έναν αιώνα καταφέρνουν να κερδίσουν από την πρώτη παράγραφο και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη του 2021, ο οποίος, στο µεταξύ, έχει εκατοντάδες ερεθίσµατα, θεωρητικά πιο πλούσια και ευφάνταστα. Κάποια κλισέ ωστόσο δεν είναι τυχαία· το κλασικό είναι πάντοτε της µόδας. Και µε αυτό το βιβλίο ο Σέρλοκ Χολµς αποκτά την πιο εκλεκτή παρέα!