Crime and Punishment

Το έγκλημα και τιμωρία είναι μια από τις πιο εγκάρδιες ιστορίες που έχω διαβάσει. Λίγες είναι οι φορές που έχω διαβάσει ένα βιβλίο το οποίο περιγράφει τις αγωνίες ενός ανθρώπινου μυαλού με τόση συμπόνια, συμπάθεια και συναίσθημα. Δεν υπάρχει αμφιβολία για τη μαεστρία του Ντοστογιέφσκι στη γραφή. Η ομορφιά και η γοητεία στο έργο του έγκειται κυρίως στην αληθινή και ειλικρινή απεικόνιση της ανθρώπινης ψυχολογίας. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ζωγραφίζει επίσης μια αληθινή και ειλικρινή εικόνα των διαφορετικών τάξεων της ρωσικής κοινωνίας. Τα δύο στοιχεία συνδυασμένα παράγουν τόσο ρεαλιστικές ιστορίες που δεν περνάει από το μυαλό του αναγνώστη ότι διαβάζει μυθοπλασία. Η ιστορία διαδραματίζεται στην Αγία Πετρούπολη, και η κύρια πλοκή περιστρέφεται γύρω από έναν φόνο που διαπράχθηκε από τον πρωταγωνιστή, Ρασκόλνικοφ. Η ψυχική του αγωνία για τη φρίκη και την ενοχή της πράξης του και ο τρόμος του για το αν τον πιάσουν κυριαρχεί στην ιστορία. Ο Ρασκόλνικοφ είναι ένας πρώην φοιτητής νομικής, του οποίου το μυαλό καταπονείται σε σημείο τρέλας από τη καταπιεστική του κατάσταση στη ζωή. Έτσι, όταν διαπράττει τον φόνο φαίνεται σαν να ήταν το κίνητρο του η ληστεία. Αλλά οι μεταγενέστερες ενέργειές του έρχονται σε μεγάλο βαθμό σε αντίθεση με αυτή τη πεποίθηση, και δεν είναι σαφές τι τον ώθησε πραγματικά να διαπράξει το αποτρόπαιο έγκλημα. Υπάρχει ωστόσο ένας υπαινιγμός εδώ κι εκεί ότι ο Ρασκόλνικοφ πίστευε στην σοσιαλιστική ιδέα της «δολοφονίας για κοινό καλό». Ο Ρασκόλνικοφ χαρακτηρίζεται ως περήφανος και εγωιστής άνθρωπος με ιδιαίτερες ιδέες για την ηθική. Από τη μια δικαιολογεί τον εαυτό του για τη διάπραξη του εγκλήματος λέγοντας ότι το θύμα είναι άτομο χωρίς αξία, αλλά από την άλλη επιβαρύνεται με ενοχές. Οι αντικρουόμενες ιδέες του τον βασανίζουν συνεχώς. Είναι εκπληκτικό το πως ο Ντοστογιέφσκι διεισδύει στο εγκληματικό μυαλό. Το μαρτύριο που περνά ο Ρασκόλνικοφ κατά τον σχεδιασμό, τη στιγμή της διάπραξης του φόνου και το μετά, απεικονίζεται με τέτοια ακρίβεια που αν και δε μπορεί κανείς να τον συγχωρήσει για το έγκλημα που έχει διαπράξει, είναι δύσκολο να μη τον λυπηθεί. Το βιβλίο αν και αρκετά δυσκολοδιάβαστο για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με το ύφος του Ντοστογιέφσκι, είναι πλήρες από κάθε άποψη και αξίζει να συγκαταλέγεται στα κορυφαία βιβλία της κλασικής λογοτεχνίας.