Οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε αυτονόητα τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνίας μας, από τα αεροπορικά ταξίδια και τα κινητά τηλέφωνα μέχρι την εγγραμματοσύνη και την παχυσαρκία. Ωστόσο, η ανθρώπινη κοινωνία δεν διέθετε τίποτε από τα παραπάνω σε όλη σχεδόν τη διάρκεια των 6 εκατομμυρίων ετών της ύπαρξής της. Αν και το χάσμα το οποίο μας χωρίζει από τους πρωτόγονους προγόνους μας φαίνεται αγεφύρωτο, μπορούμε να ρίξουμε μια ματιά σε μεγάλο μέρος του προηγούμενου τρόπου ζωής μας μέσω των παραδοσιακών κοινωνιών που ακόμη υπάρχουν ή υπήρχαν έως πρόσφατα. Κοινωνίες όπως αυτή των υψιπέδων της Νέας Γουινέας μάς θυμίζουν ότι, με βάση τις χρονικές κλίμακες της εξέλιξης, όλα άλλαξαν μόλις χθες. Το βιβλίο Ο κόσμος μέχρι χθες δίνει από πρώτο χέρι μια γοητευτική εικόνα της ανθρώπινης ζωής όπως ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια και εξετάζει τι σημαίνουν για εμάς, σήμερα, οι διαφορές ανάμεσα σε εκείνο το παρελθόν και στο δικό μας παρόν.
Ο Jared Diamond περιγράφει εκτενώς την πολύχρονη επιτόπια έρευνά του στα νησιά του Ειρηνικού, όπως και τα διαθέσιμα τεκμήρια για τους Ινουίτ, τους Ινδιάνους του Αμαζονίου, τους Κουνγκ της ερήμου Καλαχάρι κ.ά., χωρίς να εξιδανικεύει. Έχει διδαχθεί πολλά από τις προσεγγίσεις των παραδοσιακών κοινωνιών σε καθολικά ζητήματα, όπως η ανατροφή των παιδιών, η μεταχείριση των ηλικιωμένων, η επίλυση των διαφορών, η στάθμιση των κινδύνων και η επίτευξη υγείας και καλής φυσικής κατάστασης, και μας τα μεταφέρει με τρόπο συναρπαστικό.
Στο βιβλίο του, ερευνώντας ένα ευρύ φάσμα από διάφορες κατηγορίες κοινωνικών πρακτικών, μας τονίζει τα πολλά κρίσιμα διδάγματα που θα πρέπει να αντλήσουμε, ενώ επισημαίνει αποφάσεις ζωής που ίσως μας βοηθήσουν να ζήσουμε περισσότερο και υγιέστερα, να απολαύσουμε πιο ευτυχισμένα γηρατειά και να αναθρέψουμε τα παιδιά μας με αυτοπεποίθηση και αυτονομία.
Βιβλίο προκλητικό, διαφωτιστικό και διασκεδαστικό, Ο κόσμος μέχρι χθες επείγει να διαβαστεί σήμερα από καθέναν που νοιάζεται για τον κόσμο του αύριο.
Έγραψαν για το βιβλίο:
• «Τον 19ο αιώνα, η τριλογία του Δαρβίνου Η καταγωγή των ειδών, Η καταγωγή του ανθρώπου και Η έκφραση των συναισθημάτων στον άνθρωπο και στα ζώα άλλαξε άπαξ διά παντός το πώς κατανοούμε τη φύση και την ιστορία μας. Σε έναν αιώνα από τώρα, οι μελετητές θα εκφράζουν παρόμοια εκτίμηση για την τριλογία του Diamond Όπλα, μικρόβια και ατσάλι, Κατάρρευση και τώρα Ο κόσμος μέχρι χθες —το μεγαλειώδες τρίτο έργο του, όχι μόνο για τη φύση και την ιστορία μας, αλλά και για το πεπρωμένο μας ως είδος».
—Michael Shermer, Skeptic
• «Είναι το πιο προσωπικό από όλα τα βιβλία του Diamond, μια φυσική συνέχεια του εκπληκτικού Όπλα, μικρόβια και ατσάλι. Οι αφηγήσεις του δεν είναι απλώς συναρπαστικές, αλλά περιέχουν πολλά διδάγματα για τις σύγχρονες κοινωνίες σε όλα τα ζητήματα, από την ανατροφή των παιδιών μέχρι την υγεία του γενικού πληθυσμού. Ο Κόσμος μέχρι χθες αποτελεί έναν θρίαμβο. [...]»
—Paul R. Ehrlich, καθηγητής πληθυσμιακής βιολογίας, Πανεπιστήμιο Stanford
• «Ο Diamond τα κατάφερε πάλι. Με την επισκόπηση μεγάλου φάσματος της ανθρωπολογικής γραμματείας και τον εμπλουτισμό της με γλαφυρές αφηγήσεις από τις έρευνες μιας ολόκληρης ζωής στα υψίπεδα της Νέας Γουινέας, προτείνει έναν καθρέφτη στον πολιτισμό μας. Το είδωλο δεν είναι πάντα κολακευτικό, αλλά αξίζει να το κοιτάξει κανείς με ειλικρίνεια και ευφυΐα. [...]»
—Melvin Konner, καθηγητής ανθρωπολογίας και συμπεριφορικής βιολογίας, Πανεπιστήμιο Emory
• «Ένα απίστευτο ενορατικό ταξίδι στη γνώση και στις εμπειρίες των παραδοσιακών κοινωνιών. [...]»
—Βarry Hewlett, καθηγητής ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον
• «Ο Jared Diamond έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την ανθρώπινη φύση και την ιστορία. [...] Με το νέο του βιβλίο παγιώνει τη θέση του ως του πιο σημαντικού, θαρραλέου και ευαίσθητου μελετητή της πολιτισμικής ιστορίας μας σήμερα. [...]»
—Independent
• «Ζεστό και στοχαστικό βιβλίο. [...] Ο Jared είναι δάσκαλος σε τουλάχιστον εννέα επιστημονικούς τομείς, από την ανθρωπολογία έως την ορνιθολογία, και το θέμα του βιβλίου του άπτεται των πάντων και αφορά τους πάντες. [...]»
—Sunday Times
• «Ένα συναρπαστικό ταξίδι σε έναν κόσμο που μαραίνεται γοργά. [...]»
—Economist
• «Η πιο πρόσφατη έφοδος του Diamond σε ένα πεδίο που πάντοτε του ανήκε —η βιολογική ανάλυση της ιστορίας του ανθρώπου—, έφοδος για την οποία αδημονούσε ένα παγκόσμιο πλήθος αφοσιωμένων αναγνωστών.»
—The Guardian
Savas
Savas