Στη σκια της δικαιοσυνης

Στο βιβλίο της Στη σκιά της δικαιοσύνης, η Katrina Forrester εξιστορεί πώς η φιλελεύθερη πολιτική φιλοσοφία
μετασχηματίστηκε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα υπό την επιρροή του John Rawls. Η συγγραφέας εξη-
γεί πώς ο φιλελεύθερος εξισωτισμός –μια δέσμη ιδεών για τη δικαιοσύνη, την ισότητα, την υποχρέωση
και το κράτος– κατέστη κυρίαρχος, και εντοπίζει την ανάδυσή του μέσα στο πολιτικό και ιδεολογικό συ-
γκείμενο των ΗΠΑ και της Βρετανίας των μεταπολεμικών χρόνων.
Στον απόηχο του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα και του Πολέμου του Βιετνάμ, η Θεωρία της δι-
καιοσύνης του Rawls διαμόρφωσε ένα ιδιαίτερο είδος φιλελευθερισμού, θεμελιώδες για την πολιτική φι-
λοσοφία. Στηριγμένη σε αρχειακές πηγές, η Forrester διερευνά την άνοδο και την κληρονομιά αυτού του
φιλελευθερισμού, τοποθετώντας τις απαρχές του στις αντιπαραθέσεις που μαίνονταν, στα μέσα του 20ού
αιώνα, στις τάξεις των Αμερικανών αντι-κρατιστών και των Βρετανών εξισωτιστών. Εντοπίζει τις ρίζες των
σύγχρονων θεωριών περί δικαιοσύνης και ανισότητας, πολιτικής ανυπακοής, δίκαιου πολέμου, παγκό-
σμιας και διαγενεακής δικαιοσύνης, και ηθικής του πληθυσμού, στις δεκαετίες του 1960 και 1970 και μετά.
Την περίοδο εκείνη, οι πολιτικοί φιλόσοφοι επέκτειναν, ανέπτυξαν και αναδιαμόρφωσαν τον εν λόγω φι-
λελευθερισμό, στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στις προκλήσεις και τις εναλλακτικές εξ αριστερών
και εκ δεξιών τους – από τη Νέα Διεθνή Οικονομική Τάξη ώς την άνοδο της Νέας Δεξιάς. Οι εν λόγω στο-
χαστές ανοικοδόμησαν την πολιτική φιλοσοφία με τρόπους που επηρέασαν όχι μόνο τη δική τους πορεία,
αλλά και αυτήν των επικριτών τους.
Μεταπλάθοντας την ιστορία της πολιτικής σκέψης του ύστερου 20ού αιώνα, και παρέχοντας καινοτόμες
ερμηνείες και νέες οπτικές για το έργο μεγάλων πολιτικών φιλοσόφων, το ανά χείρας βιβλίο προσφέρει
μια ενδελεχή ματιά στις φιλοδοξίες και τα όρια του φιλελευθερισμού.
* * *
«Μια εξαιρετική επισκόπηση –που συνδυάζει εντυπωσιακά μια σύνθεση της μεγάλης εικόνας με μια αξιο-
σημείωτα σχολαστική προσήλωση στις λεπτομέρειες-κλειδιά– του μεταπολεμικού περιβάλλοντος, των
σημαντικών παικτών και των κρίσιμων αντιπαραθέσεων που εδραίωσαν την ηγεμονία του φιλελεύθερου
Katrina Forrester
Στη σκιά της δικαιοσύνης
Ο μεταπολεμικός φιλελευθερισμός και η ανακατασκευή
της πολιτικής φιλοσοφίας
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΘΩΜΑΣ ΨΗΜΜΑΣ
στο εξώφυλλο:
Ellsworth Kelly (1923-2015): La Combe I, 1950.
Oil on canvas. Overall: 38 ? 63 11/16in. (96.5 ? 161.8 cm)
Gift of The American Contemporary Art Foundation, Inc., Leonard A. Lauder, President.
Inv.: 2002.249. New York, Whitney Museum of American Art.
© 2021, Digital image Whitney Museum of American Art / Licensed by Scala
© Photo SCALA, Florence
εξισωτισμού στους κύκλους της αγγλοαμερικανικής πολιτικής θεωρίας. Η Forrester προσέφερε πολύτι-
μη υπηρεσία, παρέχοντας μια ιστορία των ιδεών την οποία θα πρέπει στο εξής να διαβάζει οποιοσδήπο-
τε ενδιαφέρεται για τα εν λόγω ζητήματα».
Charles Mills
«Με εκπληκτική τεκμηρίωση και αξιοσημείωτη δύναμη, το έργο Στη σκιά της δικαιοσύνης αναδομεί μια δέ-
σμη τυχαων εξελίξεων στην αγγλοαμερικανική φιλοσοφία που απέκτησαν την ισχύ της προφανούς ανα-
γκαιότητας και καθόρισαν τη φιλοσοφική ατζέντα για δύο ολόκληρες γενιές. Πρόκειται για ένα από τα πλη-
ρέστερα έργα γενεαλογικής διανοητικής ιστορίας που έχω διαβάσει. Ένα βιβλίο που ταράζει τα νερά και
προορίζεται να γίνει αμέσως κλασικό».
Samuel Moyn
«Το έργο Στη σκιά της δικαιοσύνης αποτελεί μια εξαίσια ανακατασκευή των διανοητικών ριζών του φιλε-
λεύθερου εξισωτισμού. Είναι, όμως, και κάτι πολύ παραπάνω: η Forrester αφηγείται ευφυώς μια ιστορία
για το πώς οι φιλελεύθερες πολιτικές και η φιλελεύθερη ιδεολογία επέτρεψαν και ταυτόχρονα περιόρισαν
την αναζήτηση της δικαιοσύνης στη μεταπολεμική σκέψη. Μας χάρισε έτσι ένα από τα σπουδαιότερα βι-
βλία γύρω από το έργο του Rawls, και ένα εξαιρετικό υπόδειγμα για το πώς να μελετάμε την κανονιστι-
κή πολιτική θεωρία προκειμένου να ερμηνεύουμε την εποχή μας».
Lea Ypi
«Το σημαντικό αυτό βιβλίο είναι το πρώτο που τοποθετεί τον φιλελευθερισμό της αγγλοαμερικανικής πο-
λιτικής σκέψης σε ορθή ιστορική προοπτική. Εμβαθύνει την κατανόησή μας για την παράδοση του φι-
λελεύθερου εξισωτισμού, και ειδικότερα για τις απαρχές της θεωρίας του John Rawls. Η Forrester στη-
λιτεύει τα τυφλά σημεία αυτής της παράδοσης, αλλά παράλληλα δίνει δικαίως έμφαση στις απαρατήρητες
δεξιότητες τις οποίες ο εξισωτισμός μπορεί να εισφέρει στη σκέψη γύρω από τις παροντικές πολιτικές προ-
κλήσεις που αντιμετωπίζουμε».