Το ένστικτο

Καθηλωτικό και αγωνιώδες. Αξίζει!

Ένα ψυχολογικό δράμα, καθηλωτικό και εξαιρετικά ευρηματικό. Διαβάζεται απνευστί και κλιμακώνεται συναισθηματικά.

Το βιβλίο αυτό των Εκδόσεων Μεταίχμιο, ήταν για μένα μια έκπληξη. Πέρα των πολλών θετικών κριτικών και του ενθουσιασμού που κατέκλυσε του αναγνώστες με την κυκλοφορία του, κατάφερε να ξεχωρίσει για την απροσδόκητα πρωτότυπη προσέγγιση της συγγραφέως στην πλοκή του. Θα το χαρακτήριζα "ψυχολογικό δράμα". Με μια βαριά, μυστήρια και μόνιμη αίσθηση αναστάτωσης να διακατέχει την εξέλιξη της ιστορίας. Το θεωρώ μια τολμηρή και αιχμηρή μάτια απέναντι στη μητρότητα. Καταφέρνει αριστοτεχνικά να σε παρασύρει κυριεύοντάς σε με τα πιο σκοτεινά, ακραία και αντιφατικά μητρικά συναισθήματα. Η Μπλάιθ, μας αφηγείται, ίσως και λίγο μπερδεμένα για τα γούστα μου, πως η ονειρική οικογενειακή ζωή, μετατρέπεται για εκείνην σε έναν ψυχολογικό εφιάλτη. Ενδοιασμοί και φόβοι για την επερχόμενη μητρότητα, τα αρνητικά συναισθήματα που την κατακλύζουν έπειτα από την γέννα, το θαύμα της στιγμής που ήξερε μέσα της πως δεν θα κρατούσε... Και ύστερα παλεύει να υποκριθεί την "ευτυχία" που δεν νιώθει. Με αφορμή την προβληματική σχέση μαμάς-μωρού, θα εμφανιστούν αμφιβολίες, σκοτεινές σκέψεις και ενδείξεις που θα σακατεύουν τη Μπλάιθ για χρόνια ψυχικά και σωματικά. Πως συνδέονται όλα αυτά με το παρελθόν της και πόσο τελικά μας διαμορφώνει ο σπόρος της οικογενειακής ρίζας; Μια σκοτεινή μητρική κατάρα που μοιάζει να επηρεάζει γενιές γυναίκων. Θα είμαι ειλικρινής αναφέροντας πως στην αρχή του βιβλίου ένιωσα πως δεν ήταν ξεκάθαρο ποιος μιλάει κάθε φορά. Σε συνδυασμό με τα πολλά ονόματα που έχτιζαν σιγά σιγά την ιστορία (κράτησα σημειώσεις δεν γινόταν αλλιώς!), δυσκολεύτηκα αρκετά να συνδέσω το παζλ των ιστοριών μεταξύ τους και να ξεκαθαρίσω στο μυαλό μου τους οικογενειακούς των ηρώων. Στα θετικά από την άλλη, εθίστηκα στα μικρά κεφάλαια του που χωρούσαν ότι χρειαζόταν για να μην μπορώ να αντισταθώ στο επόμενο και το επόμενο... Το συστήνω ανεπιφύλακτα

Η μητρότητα -με τα θετικά και τ’ αρνητικά της- αποτυπώνεται σε αυτό το βιβλίο. Στη διάρκεια της ανάγνωσης θέλεις να βεβαιώσεις την Μπλάιθ πως μπορεί να γίνει μια καλή μητέρα, ακόμα κι αν τα παιδικά της χρόνια ήταν άσχημα. Σου μεταδίδει τόσο έντονα την επιθυμία της που δε σου αφήνει περιθώριο να αμφισβητήσεις την αφοπλιστική ειλικρίνειά της. Θέλει να γίνει η ιδανική μητέρα για το παιδί της και προσπαθεί με κάθε τρόπο να το καταφέρει. Το παιδί της, όμως, είναι διαφορετικό και καταφέρνει σε αρκετά σημεία να σε τρομάξει αρκετά. Η γραφή της δημιουργού ήταν καθημερινή και απλή με τρόπο που με έκανε να μη βαριέμαι. Όλη η υπόθεση βρίσκεται σε μια ατμόσφαιρα που δε σε αφήνει να ηρεμήσεις. Μου άρεσε το ότι τα κεφάλαια ήταν μικρά και σύντομα. Τα μεγάλα κεφάλαια συνήθως με αποσυντονίζουν, οπότε αν προτιμάτε τα σύντομα κεφάλαια, μπορείτε να το προσθέσετε στα θετικά του. Προσωπικά ήταν ένας από τους λόγους που το ξεκίνησα τον προηγούμενο μήνα.

Στο συγγραφικό της ντεμπούτο, η Ashley Audrain εμφανίζεται πολύ σκληρή απέναντι στους αναγνώστες της, γράφοντας ένα ψυχολογικό δράμα, με στοιχεία θρίλερ, το οποίο θα ενοχλήσει πολύ όσους είναι γονείς κι ιδιαιτέρως ίσως τις μητέρες. Καταπιάνεται με ένα πολύ ιδιαίτερο θέμα, το οποίο αναπτύσσει όχι με λεπτούς και προσεκτικούς χειρισμούς αλλά με τρόπο αμείλικτο, σχεδόν ανελέητο θα έλεγα. Η ιστορία έχει συνοπτικά ως εξής: Η Μπλάιθ είχε πολύ άσχημα παιδικά χρόνια σε αντίθεση με το σύζυγό της Φοξ, ο οποίος μεγάλωσε σε μια πολύ αγαπημένη και στοργική οικογένεια. Η Μπλάιθ μη θέλοντας τα δικά της τα παιδιά να έχουν τις δικές της άσχημες εμπειρίες, ορκίζεται να γίνει μια σωστή μάνα. Ωστόσο, όταν γεννιέται η κόρη της Βάιολετ, η Μπλάιθ διαπιστώνει ότι ο χαρακτήρας της κόρης της δε μοιάζει με των άλλων παιδιών της ηλικίας της. Ένα φρικτό ατύχημα στο πάρκο κι ο θάνατος του δεύτερου παιδιού τους, του μικρού Σαμ, πείθουν τη Μπλάιθ ότι η ψυχή της κόρης της είναι σκοτεινή. Ο Φοξ από τη μεριά του είναι μαγεμένος από τη Βάιολετ και δε συμμερίζεται τους φόβους της γυναίκας του. Ωστόσο, λένε ότι το ένστικτο της μάνας είναι αλάθητο… Με «Το ένστικο» η Audrain τοποθετεί μια μητέρα αντιμέτωπη με την αληθινή φύση της κόρης της, θέτοντας στο αναγνωστικό της κοινό διλλήματα και σκέψεις που σοκάρουν. Τσαλακώνει τον όρο «μάνα», τον κάνει να φαντάζει παρεξηγημένος κι ενίοτε «ανίερος». Μιλάει για τη τη μητρότητα και το άγχος και την «παράνοιά» της. Αν και πρόκειται για ένα θέμα που το έχουμε ξανασυναντήσει και σε άλλα έργα, όπως η «Υπόθεση Τζέικομπ», «Η σύζυγος ανάμεσά μας» και το «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν», δεν παύει να είναι γροθιά στο στομάχι. Παρατηρούμε δε, ότι η συγγραφέας στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και δε μιμήθηκε αλλά ούτε αντέγραψε τους συναδέλφους της αλλά δημιούργησε μια πρωτότυπη, μεστή και καλοδουλεμένη ιστορία, που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει αυτές των W. Landay, Gr. Hendricks & S. Pekkanen και L. Shriver. Αρχικά και μέχρι τη μέση του βιβλίου κατάλαβα ότι δεν πρόκειται για τη σκληροπυρινική περιπέτεια που νόμιζα και μάλιστα «τρόμαξα» λίγο, γιατί μέχρι τότε το βρήκα αρκετά επίπεδο. Στη συνέχεια όμως διαπίστωσα ότι ναι μεν πρόκειται για δράμα, διαθέτει όμως αρκετά από τα στοιχειά εκείνα που καθορίζουν ένα καθαρόαιμο ψυχολογικό θρίλερ, εκτός ίσως από μια εντυπωσιακή ανατροπή. Ανατροπή δεν είχε καμία. Ωστόσο ήταν μυστηριώδες, με αγωνία και νεύρο, ενώ τα σύντομα και κοφτά του κεφάλαια, με κρατούσαν σε εγρήγορση. Όσο προχωρούσαν οι σελίδες, τόσο πιο σκληρό γινόταν, τόσο πιο πολύ χανόμουν στις αράδες του. Η αλήθεια ήταν ότι δεν περίμενα να με πονέσει τόσο πολύ. Ίσως γιατί αρχικά το είχα υποτιμήσει... Εν τέλει, κατέληξα να διαβάσω μια από τις πιο συγκλονιστικές απεικονίσεις της θλίψης που έχω συναντήσει ποτέ στα αναγνωστικά μου ταξίδια. «Το ένστικτο» είναι μια βαθιά ψυχολογική μελέτη διαφορετικών γενεών ανθρώπων, το πολύπλοκο πορτρέτο μιας μητέρας θύμα (;) και θύτη (;). Μιας μητέρας που ο χειρότερος εχθρός της είναι ο ίδιος της ο εαυτός. Η συγγραφέας καταβυθίζεται στα εσώψυχα μιας γυναίκας με μεταγεννητική κατάθλιψη, που ο περίγυρός της την απορρίπτει ως φαντασιόπληκτη και υστερική και που δε βρίσκει τη δικαίωσή της, παρά μόνο στην τελευταία πρόταση του βιβλίου. Η Ashley Audrain κατάφερε να μας προσφέρει ένα πλούσιο, συναισθηματικό και πολυεπίπεδο μυθιστόρημα αποφεύγοντας όμως να γίνει υπερβολικά μελοδραματική. Θα το θυμάμαι για πολύ καιρό. Ήταν εξαίρετο! Φυσικά και προτείνεται! Καλές αναγνώσεις!