Η Κλάρα και ο ήλιος

O Καζούο Ισιγκούρο γράφει πάντα με μια απλότητα χωρίς να γίνεται απλοϊκός. Δύσκολες έννοιες, ίσως και περίπλοκες, δίνονται με τρόπο τέτοιο που η επεξεργασία τους μοιάζει με φυσική συνέχεια της ανάγνωσης.. Το βιβλίο πραγματεύεται στ' αλήθεια τις αναμνήσεις ενός ανθρωποειδούς, το είδος του οποίου η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται για να απαλλάσσει τους εφήβους από τη μοναξιά της απομόνωσης σ'έναν κόσμο που ίσως δεν απέχει και πολύ από το δικό μας.. Εδώ βρίσκεται και η βασική μου παρατήρηση, το χαρακτηριστικό του βιβλίου που αποδεικνύει και πάλι την αξία αυτού του μεγάλου συγγραφέα. Οι σκέψεις της ΤΦ ( τεχνητός φίλος στο βιβλίο/ εδώ η Κλάρα) είναι απλές, μοιάζουν με βασικές πραξεις μαθηματικων. Έχουμε συνηθίσει σε ταινίες και βιβλία sci-fi τα ανθρωποειδή να είναι τόσο εξελιγμένα σε τεχνικές γνώσεις που εδώ φαίνεται παράταιρο. Όμως, το ΤΦ εξελίσσεται, και όσο μαθαίνει από τους ανθρώπους που έχει γύρω της τόσο κατανοεί τα συναισθήματα, προσπαθεί να τα καλλιεργήσει και ανακαλύπτει εν τέλει την πίστη, βασικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που άρχισαν να εξελίσσονται και να πιστεύουν σε μια ανώτερη δύναμη από τις πρώτες κιόλας κοινωνίες. Όπως είπε ο Βολταίρος «Κι αν ακόμα δεν υπήρχε Θεός, θα έπρεπε να τον εφεύρουμε». Ο Βολταίρος, αν και πολέμιος ο ίδιος της εκκλησίας και του θρησκευτικού φανατισμού, δεν μπορούσε να μην αναγνωρίσει ότι ήταν σημαντική η ύπαρξη του Θεού για την ανθρώπινη φύση και υπόσταση και αποτύπωσε αυτή του την πεποίθηση στην παραπάνω ρήση. Την φράση του Βολταίρου ήρθε να συμπληρώσει ένας άλλος μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας, ο Ντενί Ντιντερό. Ο Ντιντερό, λοιπόν, απάντησε στον φίλο του «Αυτό ακριβώς κάναμε». Οι δυο αυτές ρήσεις έχουν μείνει στην Ιστορία, καθώς αποδεικνύουν ότι ο Θεός αλλά και η θρησκεία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός λαού και του τόπου στον οποίο κατοικεί. Η εξέλιξη λοιπόν της ΤΦ είναι ακριβώς αυτή και η δημιουργία μιας τέτοιας ύπαρξης μπορεί να προβληματίσει τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω της. Παρόλο λοιπόν που εκτιμούν αυτό το άλμα, το φοβούνται κιόλας κι επιβάλλουν ίσως στον εαυτό τους να θυμάται ότι είναι τεχνητό δημιούργημα και τελικά να αποσυνδέονται συναισθηματικά από αυτή. Η Κλάρα και ο Ήλιος έχει τη μελαγχολία του "Μη μ'αφήσεις ποτέ" και την εμμονή στη λεπτομέρεια και την αξιοπρέπεια που συναντάμε στα "Απομεινάρια μιας Ημέρας", τα πιο αγαπημένα μου βιβλία του συγγραφέα.

«Πιστεύεις στην ανθρώπινη καρδιά;… Η ανθρώπινη καρδιά. Νομίζεις πως υπάρχει τέτοιο πράγμα; Κάτι που καθιστά τον καθέναν από μας ιδιαίτερο και μοναδικό; Κι αν υποθέσουμε ότι υπάρχει, τότε δεν νομίζεις πως προκειμένου να μάθεις την Τζόσι ουσιαστικά, θα πρέπει να μάθεις όχι μόνο τους τρόπους της, αλλά και ό,τι υπάρχει βαθιά μέσα της; Δεν θα πρέπει να μάθεις και την καρδιά της;» Η Κλάρα ένα πλάσμα τεχνητής νοημοσύνης, εμμονική θαυμάστρια του ήλιου και της θετικής του ενέργειας πάνω στην ίδια αλλά και στους ανθρώπους. Διαθέτει ιδιαίτερη παρατηρητικότητα και ενσυναίσθηση που αυξάνεται μέσω της ενισχυτικής μάθησης. Η Κλάρα επιδιώκει στο κατάστημα μέσα στο οποίο πωλείται, να επιλεχθεί από τη δεκατετράχρονη Τζόσι η οποία είναι βαριά άρρωστη πράγμα που τελικά συμβαίνει και η Κλάρα μετακομίζει στο σπίτι. Τα ερωτήματα που θέτει το βιβλίο είναι πολλά : Τι κάνει τον άνθρωπο μοναδικό ? Μπορούν τα ρομπότ να αντικαταστήσουν τον άνθρωπο ? Τι θ’ απογίνουμε με την μόλυνση του πλανήτη μας;

Βαρετό και αδιάφορο φιλοσοφικά ερωτήματα για την αγάπη μέσα από ένα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης