Η καρδερίνα

Ενδιαφέρουσα πλοκή με ανατροπές. Εξαιρετική γραφή της Tart. Διαβάζεται σχετικά εύκολα, αν και σε κάποια σημεία οι αναλυτικές περιγραφές και λεπτομέρειες μπορεί να κουράσουν.

Μοιάζει σαν η Donna Tartt να σού περιγράφει πίνακες από μια έκθεση!

Η Καρδερίνα περιστρέφεται γύρω από τον Θίο Ντέκερ, έναν δεκατριάχρονο του οποίου ο κόσμος διαλύεται όταν σε μια επίσκεψη στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης μια βόμβα εκρήγνυται και σκοτώνει τη μητέρα του. Ο Θίο γλυτώνει και προλαβαίνει να «περισώσει» έναν μικρό πίνακα, τον οποίο κατορθώνει να βγάλει ανέπαφο από τα συντρίμμια και να περάσει απαρατήρητος. Η Καρδερίνα γίνεται ο κρίκος που τον συνδέει με τη μητέρα του και την προηγούμενη ζωή του, και θα περάσει όλων των ειδών τις δοκιμασίες προκειμένου να τον διασώσει. Μαζί με τον πίνακα περνάει κι αυτός σε ένα άλλο επίπεδο, η μοίρα του ακολουθεί τη μοίρα του πίνακα και μεγαλώνει στη «σκιά» του μεγάλου έργου: «Ένα κίτρινο πουλί, σε λιτό και άχρωμο φόντο, με μια αλυσιδίτσα να το κρατάει δεμένο στην κούρνια του, δεμένη στο αδύνατο πόδι του που ήταν σαν κλαράκι». Στο σημείο αυτό ξεκινά και το δεύτερο αφηγηματικό νήμα του μυθιστορήματος. Ο σαγηνευτικός πίνακας είναι η «Καρδερίνα» του Κάρελ Φαμπρίτσιους -μαθητής του Ρέμπραντ και δάσκαλος του Βερμέερ- ο οποίος πέθανε μόλις τριάντα δυο χρόνων όταν ένα εργοστάσιο πυρίτιδας εξερράγη κοντά στο εργαστήριο του. Σχεδόν όλα τα έργα του καταστράφηκαν. Η «Καρδερίνα» θεωρείται ο καλύτερος από τους διασωθέντες πίνακες του: «Οι άνθρωποι πεθαίνουν, έτσι είναι αυτά… Αλλά είναι οδυνηρό κι αχρείαστο να χάνουμε πράγματα. Από καθαρή απροσεξία. Από φωτιές, πολέμους… Μου φαίνεται ότι είναι θαύμα, που καταφέρνουμε να διασώσουμε κάτι από το παρελθόν» λέει η μητέρα του Θίο, λίγα λεπτά πριν σκοτωθεί -μια ιδέα που διατρέχει ολόκληρο το μυθιστόρημα. Το να διασώσει τον πίνακα από τα συντρίμμια και να βγει από το μουσείο δεν είναι ακριβώς κλοπή, αλλά μια συνειδητή απόφαση, παρότι η πράξη του γίνεται σε κατάσταση πνευματικής σύγχυσης, σύμφωνα με τις οδηγίες ενός ετοιμοθάνατου που τον διατάζει να πάρει τον πίνακα. Ο ίδιος άντρας τυγχάνει να είναι κηδεμόνας της Πίππα, μιας κοπέλας που θα παίξει σημαντικό ρόλο στη ζωή του, θα εμφανιστεί και θα εξαφανιστεί πολλές φορές, καθώς το συμβάν και το μετατραυματικό στρες που υπέστησαν αμφότεροι, δημιουργεί έναν ισχυρό δεσμό μεταξύ τους. Μόλις ο Θίο διαβάζει στις εφημερίδες για τον πίνακα ο οποίος θεωρείται πως έχει καταστραφεί στην έκρηξη, αποφασίζει να μη τον φανερώσει, κρύβει και κουβαλάει το μυστικό του για πολλά χρόνια. Με τον καιρό αποκτά μια στενή σχέση Μαζί του, δεν είναι μόνο ένα έργο τέχνης αλλά και ό,τι πιο ιερό και βαρυσήμαντο και δεν θα διστάσει να βάλει σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή του για να τον κρατήσει. Στο δεύτερο κεφάλαιο η αφήγηση επιβραδύνεται καθώς μας δίδεται η αποδιοργάνωση της ζωής του Θίο. Η μητέρα του είναι νεκρή, ο πατέρας του απών εδώ και καιρό, και βρίσκεται φιλοξενούμενος στο σπίτι των Μπάρμπορ, την οικογένεια ενός συμμαθητή του, ένα προσωρινό, μεταβατικό στάδιο, καθώς πάντα υπάρχει η πιθανότητα να αναλάβουν την κηδεμονία του οι ψυχροί και αδιάφοροι παππούδες του, μια απειλή που αιωρείται για ένα διάστημα έως ότου εμφανιστεί ο πατέρας του με τη φιλενάδα του, την Ζάντρα (ένας ακόμα αλησμόνητος χαρακτήρας) και τον πάρουν μαζί τους στο Λας Βέγκας. Θα υπάρξουν πολλές ανατροπές και αναπάντεχες εξελίξεις στην ιστορία του ορφανού Θίο, η ζωή του θα υποστεί δραματικές αλλαγές, ένα πλήθος από χαρακτήρες θα εισέλθει στο προσκήνιο· οι προθέσεις και τα αισθήματα των οποίων δεν είναι πάντοτε σαφή και προβλέψιμα. Η Καρδερίνα δεν είναι ένα ακόμα μυθιστόρημα δράσης και σασπένς, τα κεφάλαια που εκτυλίσσονται στο Λας Βέγκας είναι γραμμένα με δυνατή πρόζα και στοχασμό. Εξαιρετικές παράγραφοι παρεισφρέουν μέσα σε ένα μυθιστόρημα που σε έχει ήδη παρασύρει με τη δράση του. Οι περιγραφές του άδειου ουρανού, των αστερισμών, της ερήμου, η πλασματική υφή του κόσμου γύρω του, σε σχέση με το λάφυρό του, τον κρυμμένο πίνακά του είναι και οι πιο δυνατές σελίδες του μυθιστορήματος, γεμάτες λυρισμό και ποίηση. Κάθε φορά που κοιτάζει τον πίνακα που τον συντροφεύει περνάει μέσα σε μια χρονοδίνη…Στη ζωή του Θίο θα υπάρξουν πολλές αιφνίδιες ανατροπές, μεταβολές, διαγραφές και επανεκκινήσεις, μια ζωή στο μοτίβο του αμερικανικού ονείρου: η πεποίθηση μιας νέας αρχής, μιας δεύτερης πράξης και η συνεχής προσπάθεια επινόησης του εαυτού. Ο Θίο από το Λας Βέγκας θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη, θα βυθιστεί στα σκοτεινά στέκια του Μανχάταν και στον υπόκοσμο του Άμστερνταμ, θα γίνει εκτιμητής αντικών, θα κερδίσει χρήματα, και θα ρισκάρει τα πάντα για μια ουτοπία. Η «Καρδερίνα» εκτός των άλλων είναι ένα μυθιστόρημα για την φιλία μεταξύ δυο ανδρών. πιο σύνθετες. Οι τελευταίες σελίδες του μυθιστορήματος, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι και ένα αυτοτελές δοκίμιο περί τέχνης, φέρνουν στην επιφάνεια όλες τις ιδέες που υπάρχουν κάτω από την επίστρωση της δράσης και των συνεχών ανατροπών. Στο σημείο όπου η πλοκή τελειώνει η συγγραφέας φαίνεται να παίρνει μια βαθιά ανάσα και να μας οδηγεί σε έναν τόπο όπου συνυπάρχουν η τέχνη και η μαγεία.